1. Сөздіктердің түрлері өте көп.
1) энциклопедиялық сөздіктер. Энциклопедиялық сөздіктерде белгілі бір салаға қатысты ұғым, дерек, зат, құбылыстар сипатталады.
2) лингвистикалық сөздіктер әліпбилік тәртіппен белгілі бір тілдің лексикасы мен фразеологиясын түсіндіруді мақсат тұтады. Мұндай сөздіктер әдеби тілдің әбден қалыптасып, халықтың тіл мәдениеті кемелденген тұста, сөз байлығын нормалық тұрғыдан сипаттау қажеттілігі туындаған жағдайда жасалады. Лингвистикалық сөздіктердің бірнеше түрлері бар: екі тілді не көп тілді аударма сөздіктер, т.б.
3) Аударма сөздіктер бір тілдегі сөздерді басқа тілдің балама сөздерімен беріп, ұлттар арасында сөз алмасу үрдісін, өзара қарым-қатынас жасауды дамытады.
4) түсіндірме сөздіктер сөздердің лексика-грамматикалық сипатын, экспрессивті-эмоционалды бояуын танытып, маңызды ақпараттық дереккөзін сақтаған рухани қазына ретінде қабылданады.
5) Синонимдер сөздігі сөздің экспрессивті-стилистикикалық реңі мен мағынасын сол сөзге мағынасы жағынан жуық келетін басқа бір сөзбен түсіндіріп, синонимдік шоғыр жиынтығын құрайды. 6) Омонимдер сөздік тұлғасы бір, мағыналары әр түрлі сөздерді, ал антонимдер сөздігі мағыналары қарама-қарсы сөздерді қамтиды. Фразеологиялық сөздіктер тілдегі тұрақты тіркестердің (идиомдар, фразеологизмдер) мағынасын түсіндіріп, стилистик. сипатын айқындайды. Этимологиялық сөздіктер жеке сөздердің тарихын, шығу төркінін ашады. Орфографиялық сөздік сөздердің дұрыс жазылуын, ал орфоэпиялық сөздік дұрыс айтылуын көрсетеді
Лингвоелтану сөздігі белгілі бір тілде сөйлеушілердің ұлттық ерекшеліктерін сипаттайды. Топонимикалық сөздіктер жер-су аттарын түсіндіруге, қаламгер тілінің сөздігі оның шығармаларының көркемдігін, ұлттық тіл байлығын қолдану ерекшелігін тануға арналған. Мұнан басқа да диалектологиялық, ономастикалық, паронимдік, жиілік, жаңа атаулар, т.б. сөздік түрлері бар. Техниканың дамуына байланысты сөздік түзудің компьютерлік технологиясы жасала бастады. Компакт-дискімен таратылатын немесе компьютерлік жүйенің серверлерінде орналастырылған түрлі электрондық сөздіктер бар.
2. Болымсыз етістік іс-әрекеттің орындалмағанын, іске аспауын көрсетеді.
Болымсыз етістік екі түрлі жолмен жасалады: 1) Синтетикалық тәсіл: негізгі және туынды түбір етістікке: -ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе жұрнақтары жалғану арқылы: жақындама, жүгірме, сұранба, күрсінбе, алыстатпа, тездетпе, т.б. 2) Аналитикалық тәсіл: -ған, -ген, -қан, -кен, формалы есімшеге жоқ, емес сөзінің тіркесуі арқылы: айтқан жоқ, келген жоқ, барған емес, көрген емес, т.б.
3. Отан туралы мақал-мәтелдер
Отан үшін отқа түс, күймейсің.
Отан оттан да ыстық.
Отансыз адам, ормансыз бұлбұл.
Отан елдің анасы, ел-ердің анасы.
Отанды сүю-отбасынан басталады.
заповедник «аксу-джабаглинский» организован постановлениями советом народных коммисоров казахской асср от 14 июля 1926 года и снк рсфср от 27 мая 1927 года на площади 30545 га. в 1929 году к заповеднику был присоединен каньон реки аксу. учрежден «с целью полного сохранения в неприкосновенном виде рек аксу и жабаглы со всеми их древесными и кустарниковыми насаждениями, травянистым покровом и населяющим этот заповедник животным миром — как памятник природы». в 1935 году площадь была увеличена до 48 570 га. — были присоединены долины рек - и .
по последнему постановлению правительства республики казахстан от 17 ноября 2005 года «о предоставлении земельных участков в постоянное землепользование государственному учреждению „аксу-жабаглинский государственный природный заповедник“ комитета лесного и охотничьего хозяйства министерства сельского хозяйства республики казахстан» территория заповедника аксу-жабаглы составляет 57 774 га. заповедник занимает большую часть северо-западной оконечности таласского алатау и смежный с ним участок угамского хребта. он входит в состав южно-казахстанской, занимая её крайнюю юго-восточную часть, и жамбылской областей казахстана. в 120 км к северо-западу от основной территории, на боролдайском хребте сырдарьинского каратау, расположен филиал заповедника — палеонтологический участок карабастау площадью 126 га. второй палеонтологический участок аулие имеет площадь 100 га.
"ақсу-жабағылы" қорығы қазақ акср халық коммисорлары кеңесінің 1926 жылғы 14 шілдедегі және рсфср хкк 1927 жылғы 27 мамырдағы қаулысымен 30545 га алаңда ұйымдастырылған. ақсу және жабағылы өзендерінің барлық ағаш және бұта екпелерімен, шөпті жамылғымен және осы қорықты мекендейтін жануарлар әлемімен — табиғат ескерткіші ретінде толық сақтау мақсатында " құрылды. -- және өзендерінің алқаптары қосылды.
"қазақстан республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі орман және аңшылық шаруашылығы комитетінің "ақсу-жабағылы мемлекеттік табиғи қорығы" мемлекеттік мекемесіне тұрақты жер пайдалануға жер учаскелерін беру туралы" қазақстан республикасы үкіметінің 2005 жылғы 17 қарашадағы соңғы қаулысы бойынша ақсу-жабағылы қорығының аумағы 57 774 га құрайды. ол оңтүстік қазақстан облысының және қазақстанның жамбыл облыстарының құрамына кіреді. негізгі аумақтан солтүстік-батысқа қарай 120 км, сырдария қаратау боролдай жотасында, қорықтың филиалы — қарабастау палеонтологиялық учаскесі орналасқан, ауданы 126 га.
