Эссе: Жастар еліміздің–жарқын болашағы.
«Жастар еліміздің–жарқын болашағы» деген қанатты сөздер жиі
айтылып келеді.
Расында, қазақ елінің ертеңгі күні қазіргі жастардың қолында. Осындай
жері үшін, елі үшін күрес қазақ халқын «Мың өліп, мың тірілген» күй
кештірді, бірақ халқымыз ешкімге мойынсұнбай, тәуелсіздігі үшін, азаттығы
үшін «Ереуіл атқа ер салды». Қазақ халқының басынан «Ақтабан
Шұбырынды» заманы да өтті. Сол кездегі қилы заманның куәгерлері – Бұқар
Жырау, Абылай хан.
Абылай–халық арманын, халық мүддесін жүзеге асырған алып, асқақ
тұлға. Сондықтан, қиын-қыстау, қилы заманды бастарынан өткізіп, маңдай
терімен қол жеткізіп алған тәуелсіздікті, азаттықты сақтау – елім деп соғатын
жүрегі бар, ары мен намысы бар, жастардың міндеті, борышы.
Ал, «Қазақ» деген елдің кемел болашағын әрі қарай өркендету үшін
Қазақстан жастары білімді болуы шарт. Білім мен тәрбие егіз ұғым болғандықтан, жастар осы егіз ұғымды бірдей, жан дүниесімен санасына
сіңіруі керек. Сол тәрбиенің өзі отбасы, ошақ қасынан басталады. Ана
сүтімен, алпыс екі тамырды иітіп, бойымызға дарыған тәрбие талбесіктен
бастау алып, білім мен ұштасып, жербесікке жеткенше жалғасын табады.
Осы егіз ұғымды бойына сіңіре білген жастар ғана болашақ, өркениетті елдің
кепілі болмақ.
Қазіргі таңда жастарға еліміз құшағын кең жая барлық мүмкіндікті
жасауда. Білім алып, одан әрі шыңдаймын десе, оған да жол ашық. Бұл – цифрландыру (сандық) заманы. Бұған дәлел ретінде елбасымыздың сындарлы
саясатының арқасында өркениетті елу елдің қатарына да қосылдық. Дамыған
елдермен тереземіз теңесті десек артық айтқан болмас. Тек, жастарымыз «Еріншектің ертеңі бітпеске» салынбай, жалындап, құшырлана, еңбектенсе
болғаны.
Еңбектеніп қана қоймай, «Жетелі жұрттың жеті белгісін» ар-намысымен
қорғап, сақтағаны жөн. Ал, «Жетелі жұрттың жеті белгісі» ол еліміздің
көкейінен, әрбір үйдің төрінен, әр азаматтың жүрегінен орын иемденіп,
төтенше қастерлеп, тәжім, тағзым етіп, бас иер, елдің өзіне тән, өзгеге
ұқсамайтын өзін бүкіл дүниеге паш ететін «Қазақ» деген елдің рәміздері.
Олар: Ту, Елтаңба, Әнұран, Төлтұмар, Елтеңге, Ұлтжазу.
Ту. Көкірегімізді жаулар, көгілдір жылы түс қазақ елінің тұтастығы мен
бірлігін сақтайтын, «Біз деген бірегей ұғымды білдіретін құдіретті белгі».
Елтаңба. Тағдырдың тар жол, тайғақ кешуіне дес бермейтін таймас
пырақтық, болашаққа өрлеген, талмас қанаттың, құдіретті қара шаңырақты
көгілдір аспан жүзінде жүздіріп, төбемізге көтеріп жүретін ұлттық
нышанымыз.
Әнұран.Халықтың мұңы мен мұратын, қайғысы мен қуанышын әр
шумаққа, тармаққа екшеп сыйғызған сұлу ән. Ел әні.
Елұран. Жігеріңді қайрап, намысыңды оятар, жалындатар құдірет күші.
Айбарыңды асқақтатар рух.
Төлтұмар. «Төлқұжат» деп айтылатын,кім екеніңді айқындатар
тұмарымыз.
Елтеңге. Тәуелсіз, Егемен еліміздің ерекше белгісі – ақша.
Ұлтжазу. Дөңгеленіп түскен қара әріптерге қарасаң, көзіне оттай
басылады. Бүкіл бітім, болмысынан иісі аңқып тұратын, кім екеніңді айтпай-
ақ айқындайтын ұлтжазудың жөні бір бөлек.
Болашаққа ұмтылған кемел елдің кез-келген азамат жастары осы
жоғарыда айшықталып көрсетілген, «Жетелі жұрттың жеті белгісін» көзінің
қарашығындай, аманаттап сақтауға міндетті.Бұл рәміздер–еліміздің аманаты.
Осы аманатты сақтауға жастарға алдымен махаббат керек. Егер жастардың
бойында елге, Отанға деген махаббат болса, аманатқа қиянат жасамайтыны
сөзсіз. «Махаббат әлемді тербетеді» деген сүбелі сөзде осыны айқындап
көрсеткендей.
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін тарқата келе, болашақтың
жалынды жастары егемен елде алған білімдерін, ел болашағының игілігі
үшін жұмсап, «Өзге елде сұлтан болмай, өз еліңде ұлтан» болып, көрсе қызарлыққа салынбай, еңбек етсе ғана талай дамыған елдердің алдында көш
ілгері жүретініміз хақ.
Абай (Ибраһим) Құнанбаев (1845—1904) — ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер, либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен.
Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Философиялық трактаттар стилінде жазылған «Қара сөздері».
Абай Орта жүздің Арғын тайпасының Тобықты руынан шыққан билер әулетінен. Әкесі Өскенбайұлы Құнанбай өз заманындағы атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың бірі болған. Шешесі Ұлжан Орта жүздің Арғын тайпасынан Қаракесек руының шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен аты шыққан шаншарлардың қызы «Абай» деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен Абай тарихқа енді. Абай жастайынан ақ ерекше қабілетімен, ақылдылығымен көзге түседі.
Абайдын көптеген өлендері мен поэмалары бар. Оның 45 қара сөзі бар.