Жоңғар очерктері» өзінің Жоңғарияға жасаған экспедициясының материалдары негізінде Орыс географиялық қоғамының алдында жасаған баяндамасы есепті. Мұнда Шоқан саяхатшыға тән жүріп өткен жолының барлық бедеріне қоса, тұрғын халықтардың этникалық құрамы мен тұрмыс-тіршілігіне аса мән беріп, айрықша тоқталады. Соның ішінде ішінара болса да, әдебиет туралы әр жерінде бөлек тоқталып, өте құнды пікірлер айтқан. Шоқан осы еңбегінде ауыз әдебиеті ескерткіштерін зерттеудің этнографиялық және генеологиялық тұрғыдан маңыздылығын айта отырып, осы салаға айрықша мән береді. Ғалым Ер Көкше, Орақ, Шора, Едіге туралы жырларда халықтың өр рухы, әдет-ғұрпы, мінез-құлқы көркем бейнеленетінін атап өткен. Қазақтың әйгілі батырлар жырын ноғайлы жырларының тобына қосып, олардың туу заманын XIV, XV, XVI ғасырлардың арасы деп ой қорытады. Шоқан көршілес елдердің әдебиетін зерттеуге де зор үлес қосқан. Қырғыздың атақты жыры «Манасты» әлемге әйгілеген Шоқан екендігі тарихтан белгілі. Ғалым оны «Иллиадамен» қатар қойып, ауыз әдебиетіндегі дүниежүзілік мәні бар эпикалық туынды деп бағалаған
