Берілген сөздердің синонимдерін жазу.
Баласы – ұлы, перзенті, сәбиі;
Қашқан аңды құтқармайтын – зытқан/безген жануарды босатпайтын;
Саятшы – саяткер;
Тазысы – иті;
Желмен жарысқан – жылдам, тез;
Аты – есімі немесе тұлпары (мағынасына қарай);
Қайтыс болды – дүниеден озды/өтті, қайтты, түйе айдап кетті, о дүниелік болды, бақилық болды;
Жерленгеннен кейін – көмгеннен кейін;
Жұрт – халық, халайық, ел;
Баласынан қалған сөз – перзентінен/ұлынан қалған сөз;
Ұшты-күйлі жоқ болып шығады – із – түзсіз жоқ болып шығады;
Аңырайды – азынайды, жылайды, өкіреді;
Күңіренеді – езіледі, егіледі, қайғырады;
Оқиға – уақиға;
Тебіреніп – толғанып;
Сай - сүйекті сырқырыта – қайғыға салып, уайымдата, тербелте, қайғыландыра;
Аспанға – көкке, әуеге.
Би-шешендердің сөздері - халықтық тәлім-тәрбие құралы.
Қазақ халқы – сөз қадірін өз қадірім деп білген,кеңдігін де, елдігін де,кемеңгерлігі мен көсемдігін де сөзге сыйғыза білген халық."Өнер алды - қызыл тіл" демекші,сөздердің ең асылы - шешендік сөз болған.Шешендік сөзбен шешімін таппас дауды шешіп қана қоймай,соғыста қарсыласты жеңген.Қазақ шешендік өнерінің майталман өкілдеріне:Майқы би,Жиренше,Асанқайғы,Саққұлақ шешен,Ақтайлақ шешен,Төле, Қазыбек, Әйтеке билер және т.б. жатады.Осындай би-шешендерімізден қалған сөздерді халқымыз ауыздан-ауызға жеткізіп,тәрбие құралына айналдырған.Оған дәлел,Қазыбек бидің:
Алтын ұяң – Отан қымбат,
Құт берекең атаң қымбат,
Асқар таудай әкең қымбат,
Аймалайтын анаң қымбат,
Туып-өскен елің қымбат,
Ұят пенен ар қымбат,-деген сөзінде үлкен тәрбие жатыр.Отанды,отбасыңды,елің мен ар-ұятыңды қастерлей біл дегісі келген.Халқымыздың әр би-шешеннің сөзінде баға жетпес даналық ойлар бар.