,Абайдың сүйіп, жар етіп алған екінші әйелі Әйгерімнен туған ұлы Тұрағұл, өзінің естелігінде жазғанындай, Абайдың отыз екі жасында өмірге келген екен. Жастайынан Абайдың тәрбиесін көріп, өнер-білімге ерте ден қойған ол өте зейінді, алғыр болған. Әкесінің өнегесімен орыс әдебиетімен жастай танысып, соның арқасында осы тілде жатық сөйлеген, аудармашылықпен айналысқан. Әкесі туралы татымды да тиянақты естелік жазып, қалдырған. Мен – әкемнің кіші жамағатынан туған тұңғыш баласымын. Әкем кіші жамағат алғанда бастапқы бәйбішесі өзінен 2-3 жас үлкен еді, ұлғайған кезімде өзімді күтуге қолайсыз болады деген шығар. Екінші, жалпы қолы жеткен, әлі келген адамға екі қатын алмақ ғұрып сықылдыланғандықтан да шығар.Мен әкемнің 32 жасында, жастықтың алғашқы арыны басылып, жігіт ағасы болып қалған кезінде туғанмын. Мен әкемді танығанда, әкемнің жүзі ашық, ажары сыртында, көзі өткір, ашуы да, қуануы да жылдам, ширақ жанды адам еді. Мәжілісі қызықты, сауықшыл, дастарқаны аса мол еді. Бір іспен қызықтамай, жай, салбырап, шаруасын істеп отырмаушы еді.Бір ғадаты жақсы атқа, қыран құсқа құмар еді, өзі 2-3 жыл салтанатын келістіріп құсбегілерін, мергендерін сайлап құс салыпты. Балаларының әрқайсысына құс салғызды, бірақ ұзақ уақыт құсшы болғанымыз жоқ. Біреудікін алып, біреуге сапырып отырады. 250 шамалы құс қолыма келіп, кеткен шығар. “Тулақтың шолағындай” құс кергенім жоқ деп айтып отырушы еді.
1 Абай Құнанбаев атақты ақын.2Абайдын əкесі-Өскенбаев Құнанбай.3Абайдын шешесі-Ұлжан.4 Ақыннын əжесі Зере онын тəртібіне ертегілер,поэмаларды,аңыздарды айтып үлкен үлес қосты.5.Ол кішкентайынан халықтық поэзияларды,ақындарды тындагагынды ұнатқан.Содан ол оларға қарап өзіде өлендерді жазған.6. Медресе-Абайдын окыган жері.7. Абай Семипалатинск кітапханасында.8.Абай өзін политикада да сезінді ол сайлауда ұтып 3жыл бойы мықты хан болған.9.Абайдын өміріне улкен үлес қосқан ақындар,шығыстын ғалымдары,танымал гумманитикалық қөзқараспен-Абул Касим Фидроуси,Алишер Новои,Абу Али Ибн Сина жəне т.б.10. Абай Орыстын,Европонын əдебиетімен қызыққан ол Пушкиннын,Лермонтовтын,Гакенын жəне т.б.11.Ол Қара Соз китабынын авторы ол 45 болимнен турган олар политика тарих педогогика туралы жазылған.12. Ол поэзиядан баска мелодиямен айналаскан.Ол қазірге кундердікіде күніне 20 мелодия жазған қазір онын"Қөзімнін қарасы"өлені қазір ұлттық өлен болды.13.Абайдын үй-мұражайы Семипалатинскта.14. Абайдын ескерткіші Байконурда.15.Абайдын ескерткіші Алматыда.
