Қазақты тану үшін Абайды оқу қажет, ал Абайды түсіну үшін азамат болу шарт. Абайды тану - қазақтың өзін-өзі тануының, басы да, соңы да! Абайды тану - Абай айтқан сындардан толық қорытынды шығару деп білеміз. Айдай анық нәрсе, Абай ақын ғана емес, ол өлеңдері арқылы өз халқының төрдегі басын есікке сүйреп келген, басты міндерін батыл көрсетіп берген тұңғыш дана сыншымыз да! Өкінішке орай, Абайдың сол әлеуметтік-философиялық өткір сындарын сындарлы сынды қабылдау мәдениетіміздің төмендігі салдарынан әлі күнге толық қабылдап - толыққанды қорытынды шығара алмай жүргенімізді жасырғанмен бәрібір ол кемшіліктен арыла алмаймыз ғой. ...Біріңді қазақ бірің дос, Көрмесең істің бәрі бос. Малыңды жауға Басыңды дауға Қор қылма, қорға, татулас... Әлем әдебиетінде Абай секілді алыптарды танутудың сан түрлі жолы бар. Орыс әдебиеті Пушкинді әлі күнге зерттеп, зерделеп біте алмай жатыр. Бір қуанарлығы біз данышпан Абайдың да сондай қырларына дендеп ене бастадық. Мысалы, Мұхтар Әуезовтың "Абай жолы" эпопеясын ақ орда десек, әлгі жазылып жатқан, жазылатын еңбектер оның көркіне көрік қосатын ақшаңқан отаулар ретінде кең қанат жая береді.
Тіл – қарым-қатынас құралы, адамдар арасындағы бұл бізге өмір сүруге және қоғамда. Тілі жақындастырады көптеген әр түрлі адамдар, тілдің арқасында біз жеткізе біздің ой. Ана тілі – бұл сөздер, ол бізді қоршап, бұл тарихтың бір бөлшегі, халқымыздың көптеген адамдар айтады, өз ана тілінде, бірақ ұмытпайды, оны қуана-қуана сөйлеседі, ондағы адамдармен, олар оны біледі. Ресей – көпұлтты мемлекет, елімізде тұрып жатқан мың түрлі халықтар бар, өзінің бірегей және қайталанбас тілі, қарамастан, біздің еліміздің мемлекеттік тілі болып табылады, орыс және басқа да халықтар жоғалтқан жоқ, өз тілдері. Олар еркін болуы, олардың қарым-қатынас, ал бұл дегеніміз, әзірге тірі тілі, жива және ұлт. Әрбір тіл маңызды және ұмытпау керек, бірде-бір тіл, бұл қазына қатар халық біледі. Менің ана тілім – орыс тілі, мақтан тұтамын, ол осындай әдемі, звучный және бай. Біздің тілі бір, ең ауыр зерттеу үшін, сондықтан көптеген шетелдіктер үшін оны меңгеру өте қиын беріледі. Орыс тілі ерекшеленеді поэтичностью және мелодичностью, көп синонимичных сөз. Емес, барлық тілінде болады, бұл атап өтуге болады. Маған ұнамайды, орыс тілі засоряется сленгом, ненормативной лексиканы және шетелдік сөздермен, бұл портит, оның тілі жоғалтады өзінің бірегейлігі мен ерекшелігін. Өкінішке орай, қазіргі жастар білдіру үшін, өз ойларын пайдаланады, сөздерді қысқартуға және өзгертеді, олардың айтылу. Мен үміттенемін, бұл болашақта адамдар білдіру үшін, өз ойларын пайдалануға болады әдеби сөздер және тіл болып қалады көркем және қайталанбас.
Жиренше шешен (туған-өлген жылы белгісіз) — Қазақ хандығын құрған Жәнібек хан (15 — 16 ғ-лар) — қазақтың ақыл-парасатымен, тапқырлығымен аты аңызға айналған ділмәр шешені. Аңыз-әңгімелердің дерегі бойынша ол тарихта болған, әз Жәнібек ханның тұсында өмір сүрген кісі, бірақ тарихи шығармаларда Жәнібек ханның төңірегінде ондай адам болды деген дерек кездеспейді. Халық аңыздары бойынша, Жиренше шешен кедей адам болған. Ол дербес Қазақ хандығын құруда ханға көмектескен, оған пайдалы кеңестер айтып, халық бұқарасының атынан сөйлеген. Оның атынан айтылып, халық жадында сақталған аңыз-әңгімелер мен шешендік сөздер көп. Олардың көпшілігі 15 — 16 ғ-лардан басталатын халық шығармасына немесе әлденеше адамның, бірнеше буынның өңдеп, өзгертуінен өткен ортақ мұраға айналып кеткен. Жиренше шешен туралы аңыздарда оның әйелі Қарашаш та ақылды әрі тапқыр жан ретінде суреттеледі. Басқа түркі тілдес халықтар фольклорында да Жиренше шешен туралы ертегі, аңыз, әңгімелер кездеседі.
Қазақты тану үшін Абайды оқу қажет, ал Абайды түсіну үшін азамат болу шарт. Абайды тану - қазақтың өзін-өзі тануының, басы да, соңы да! Абайды тану - Абай айтқан сындардан толық қорытынды шығару деп білеміз. Айдай анық нәрсе, Абай ақын ғана емес, ол өлеңдері арқылы өз халқының төрдегі басын есікке сүйреп келген, басты міндерін батыл көрсетіп берген тұңғыш дана сыншымыз да! Өкінішке орай, Абайдың сол әлеуметтік-философиялық өткір сындарын сындарлы сынды қабылдау мәдениетіміздің төмендігі салдарынан әлі күнге толық қабылдап - толыққанды қорытынды шығара алмай жүргенімізді жасырғанмен бәрібір ол кемшіліктен арыла алмаймыз ғой. ...Біріңді қазақ бірің дос, Көрмесең істің бәрі бос. Малыңды жауға Басыңды дауға Қор қылма, қорға, татулас... Әлем әдебиетінде Абай секілді алыптарды танутудың сан түрлі жолы бар. Орыс әдебиеті Пушкинді әлі күнге зерттеп, зерделеп біте алмай жатыр. Бір қуанарлығы біз данышпан Абайдың да сондай қырларына дендеп ене бастадық. Мысалы, Мұхтар Әуезовтың "Абай жолы" эпопеясын ақ орда десек, әлгі жазылып жатқан, жазылатын еңбектер оның көркіне көрік қосатын ақшаңқан отаулар ретінде кең қанат жая береді.