Электролиттердің ерітінділерінде және балқымаларында иондар ретсіз козғалып жүреді. Егер электролит ерітіндісіне тұракты электр тогын жіберсек, иондар бағытталған қозғалысқа ие болады. Оң зарядталған иондар электродтың теріс зарядталған — катодына қарай жылжиды. Сондықтан бұл иондар катиондар (катион — катодка барушы) деп аталады. Теріс зарядталған иондар электродтың оң зарядталған анодына қарай жылжиды. Сондықтан олар — аниондар (анодка барушы) деп аталады. Иондардың қасиеттері атомдардың (молекулалардың) қасиеттерінен өзгеше болады. Мысалы, бос күйіндегі натрий сумен шабытты әрекеттесіп, нөтижесінде сутек бөлінеді, ал ерітіндідегі натрий ионы сумен әрекеттеспейді. Сол сияқты газ күйіндегі хлор — өткір, жағымсыз иісі бар, улы, түсі сары жасыл зат. Ал хлор ионының иісі, түсі жоқ, сондықтан тамаққа пайдаланғанда оның адамға зияны болмайды. Себебі натрий Na атомы да, бос күйіндегі хлор С12 молекуласы да зарядталмаған. Ал ас тұзының құрамындағы натрий, ол бос натрий атомы емес, натрий ионы Na+, сол сиякты хлор ионы да С1- хлор атомы емес. Сондықтан ас тұзының құрамындағы бұл иондар организмге пайдалы. Құрылысы жағынан да атомдар мен иондар бір-бірінен өзгешеленеді. Катиондарда электрондар атомдардағы электрондарға қарағанда азырақ болады, ал аниондарда электрондар атомдардағыға қарағанда кебірек болады:
Объяснение:
а) H₂O:
M(H₂O) = 1×2+16 = 2+16 = 18 гр/моль
ω(H) = 1 гр/моль × 2 × 100%/18 гр/моль = 2 гр/моль × 100% / 18 гр/моль ≈ 0,11 × 100% ≈ 11%
ω(O) = 16 гр/моль × 100% / 18 гр/моль ≈ 0,89 × 100% ≈ 89%
б) AlCl₃:
M(AlCl₃) = 27+35,5×3 = 27+106,5 = 133,5 гр/моль
ω(Al) = 27 гр/моль × 100% / 133,5 гр/моль ≈ 0,2 × 100% ≈ 20%
ω(Cl) = 35,5 гр/моль × 3 ×100% / 133,5 гр/моль = 106,5 гр/моль × 100% / 133,5 гр/моль ≈ 0,8 × 100% ≈ 80%
в) CaO:
M(CaO) = 40+16 = 56 гр/моль
ω(Ca) = 40 гр/моль × 100% / 56 гр/моль ≈ 0,71 × 100% ≈ 71%
ω(O) = 16 гр/моль × 100% / 56 гр/моль ≈ 0,29 × 100% ≈ 29%
г) Fe₂O₃:
M(Fe₂O₃) = 56×2+16×3 = 112+48 = 160 гр/моль
ω(Fe) = 56 гр/моль × 2 × 100% / 120 гр/моль = 112 гр/моль × 100% / 160 гр/моль = 0,7 × 100% = 70%
ω(O) = 16 гр/моль × 3 × 100% / 120 гр/моль = 48 гр/моль × 100% / 160 гр/моль = 0,3 × 100% = 30%
д) HNO₃:
M(HNO₃) = 1+14+16×3 = 1+14+48 = 63 гр/моль
ω(H) = 1 гр/моль × 100% / 63 гр/моль ≈ 0,02 × 100% ≈ 2%
ω(N) = 14 гр/моль × 100% / 63 гр/моль ≈ 0,22 × 100% ≈ 22%
ω(O) = 16 гр/моль × 3 × 100% / 63 гр/моль = 48 гр/моль × 100% / 63 гр/моль ≈ 0,76 × 100% ≈ 76%
е) NH₃:
M(NH₃) = 14+1×3 = 14+3 = 17 гр/моль
ω(N) = 14 гр/моль × 100% / 17 гр/моль ≈ 0,82 × 100% ≈ 82%
ω(H) = 1 гр/моль × 3 × 100% / 17 гр/моль = 3 гр/моль × 100% / 17 гр/моль ≈ 0,18 × 100% ≈ 18%
ж) NaOH:
M(NaOH) = 23+16+1 = 40 гр/моль
ω(Na) = 23 гр/моль × 100% / 40 гр/моль = 0,575 × 100% = 57,5%
ω(O) = 16 гр/моль × 100% / 40 гр/моль = 0,4 × 100% = 40%
ω(H) = 1 гр/моль × 100% / 40 гр/моль = 0,025 × 100% = 2,5%
з) H₂SO₄:
M(H₂SO₄) = 1×2+32+16×4 = 2+32+64 = 98 гр/моль
ω(H) = 1 гр/моль × 2 × 100% / 98 гр/моль = 2 гр/моль × 100% / 98 гр/моль ≈ 0,02 × 100% ≈ 2%
ω(S) = 32 гр/моль × 100% / 98 гр/моль ≈ 0,33 × 100% ≈ 33%
ω(O) = 16 гр/моль × 4 × 100% / 98 гр/моль = 64 гр/моль × 100% / 98 гр/моль ≈ 0,65 × 100% ≈ 65%