першым і сапраўдным настаўнікам даніка мальца быў вясковы падполыпчык мікола кужалевіч. аднак жыццё сутыкала героя і з шэрагам іншых настаўнікаў, такіх, як цаба, мар'я, рузя, дулемба. хлопчык, у якога абудзілася пачуццё нацыянальнай самасвядомасці, які адчуў сябе сынам свайго народа, не мог назваць сваімі настаўнікамі паноў цабу, рузю, дулембу, бо тыя ненавідзелі вучняў, абражалі іх, асабліваі пагардліва ставіліся да дзяцей беларусаў.
дарагім чалавекам, сябрам і дарадцам стала для даніка пані мар’я, бо яна адкрывала хлопчыку багацце і разнастайнасць свету, радасць і шчасце вучыцца, харашэць душой, адкрывала беларускую і польскую літаратуру, хараство польскага слова.
данік любуецца знешнім хараством настаўніцы, з захапленнем глядзіць на мілы твар, які абрамляе шапка кучаравых, коратка пастрыжаных валасоў, на чорныя доўгія вейкі, якія прыкрываюць жывыя карыя вочы, на белую зграбную ручку. даніку так хацелася, каб гэтая рука легла яму на галаву. хлопчык захапляецца непасрэднасцю, шчырасцю настаўніцы, яе здольнасцю паспачуваць чужой бядзе, парадавацца поспеху вучня, яму.
пані мар'я любіць сваіх вучняў, падтрымлівае іх стараннасць, карае нядбайнасць, верыць у духоўныя мажлівасці беларускіх дзяцей, у тое, што з цягам часу яны змогуць унесці свой уклад у духоўную скарбніцуі чалавецтва. дзеці таксама любілі сваю «кіраўнічыху», бо яна вылучалася інтэлігентнасцю, дэмакратызмам шчырым жаданнем навучыць, выхаваць, падтрымаць сваіх выхаванцаў.
надеюсь смогла
2) 16*3=48 км — сколько он проехал за 3 часа я так поняла со своей скоростью
3) 14*4=56 км — сколько он проехал за 4 часа против течения.
4) 48+56= 104 км — весь путь
ответ: 104 км