Наша мова — цудоўная, спеўная Табе складаю шчыра свой санет,
Прапрадзедаў маіх жывая мова, —
Майго народа першая аснова,
Душы яго шырокі, чысты свет!
Лось Еўдакія
У кожнага чалавека, народа ёсць свая родная мова. Мова, на якой было сказана першае ў жыцці слова. Для кожнага народа яго мова самая найпрыгажэйшая. Мая родная мова — беларуская. Матчына мова, спеўнае слова, родная мова — так ласкава і шаноўна называюць сапраўдныя беларусы сваю мову. Мова — неацэнны духоўны набытак нашага народа.
Беларускія пісьменнікі сказалі шмат шчырых слоў пра сваю родную мову, яе багацце і прыгажосць. Іх творы прасякнуты любоўю да мовы, заклапочанасцю за яе лёс. У вершах П.Броўкі «Калі ласка!», Н.Гілевіча «Слова», Я.Янішчыц «Мова» ўслаўляецца родная мова, іх радкі напоўнены патрыятычнымі пачуццямі. Паэты падкрэсліваюць значэнне роднай мовы ў жыцці чалавека. У сваім вершы «Страціў слова, страціў спадчыннае слова...» Ніл Гілевіч гаворыць:
Страціў слова, страціў спадчыннае слова —
Штосьці страціў у душы абавязкова!
Мне вельмі б хацелася, каб наша слова жыло шмат стагоддзяў, радавала сваей мілагучнасцю і прыгажосцю іншыя пакаленні.
Ціха зімою ў лесе. дрэвы пакрытыя снежнымі карункамі, яны як быццам спяць. высокія вяршыні елак ўпрыгожаны гіі гузоў, якімі кормяцца птушкі. на паляне асабняком красуюцца маленечкія ялінкі. іх зусім занесла. якiя добрыя яны цяпер, якiя прыгожыя! завіруха пасерабрыла пышную прычоску стройных соснаў. глыбокі зімовы сон прыроды, але цепліцца жыцце пад сугробом. калі расчысціць гурбу да зямлі, то можна заўважыць кусцікі брусніцы, галінкі чарніцы і лісце іншых раслін. на лясных палянах бачныя сляды жывел: лісы, зайца-беляка, лася.
Краткого нигде нету, только это «пан тадеуш» (польск. „pan tadeusz“) — крупнейшее произведение мицкевича, эпическая поэма, писавшаяся в 1832—1834 в париже, где поэт жил в эмиграции, и изданная там же в 1834 году. состоит из 12 частей («книг») , почти 10 тысяч строк (польский александрийский стих, то есть силлабический 13-сложник) . полное название — «пан тадеуш, или последний наезд на литве. шляхетская 1811—1812 годов в двенадцати книгах, писанная стихами» (pan tadeusz czyli ostatni zajazd na litwie. historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem pisana). «наезд» — древний славянский термин, означающий военное нападение. действие поэмы происходит на протяжении 5 дней в 1811 году и одного дня в 1812 году на берегах немана, «на литве» (в бывшем великом княжестве литовском) перед нашествием наполеона на россию. главные герои поэмы — тадеуш и зося, представители двух соперничающих шляхетских фамилий. замысел поэмы перерос из идиллии (образцом для которой была идиллия гёте «герман и доротея» ) в широкую эпическую картину, сочетающую бытовую, военную, любовную и патриотическую линии. «пан тадеуш» начинается со знаменитого признания в любви к литве (мицкевич родился близ новогрудка, ныне белоруссия) :litwo! ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie. ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto cię stracił. dziś piękność twą w całej ozdobie widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie. литва! о родина! ты — как здоровье. тот тебя воистину оценит и поймет, кто потерял тебя. теперь живописую тебя во всей красе, затем, что я тоскую. (перевод в. ф. ходасевича) в поэме создан полный ностальгии и юмора образ красочных, но обреченных шляхетских нравов. с самого начала поэма получила огромную популярность среди польских эмигрантов. считается польской национальной эпопеей и шедевром словесной живописи. классические иллюстрации к поэме создал михал эльвиро андриолли. «пан тадеуш» экранизирован польским режиссёром анджеем вайдой (1999).
Наша мова — цудоўная, спеўная Табе складаю шчыра свой санет,
Прапрадзедаў маіх жывая мова, —
Майго народа першая аснова,
Душы яго шырокі, чысты свет!
Лось Еўдакія
У кожнага чалавека, народа ёсць свая родная мова. Мова, на якой было сказана першае ў жыцці слова. Для кожнага народа яго мова самая найпрыгажэйшая. Мая родная мова — беларуская. Матчына мова, спеўнае слова, родная мова — так ласкава і шаноўна называюць сапраўдныя беларусы сваю мову. Мова — неацэнны духоўны набытак нашага народа.
Беларускія пісьменнікі сказалі шмат шчырых слоў пра сваю родную мову, яе багацце і прыгажосць. Іх творы прасякнуты любоўю да мовы, заклапочанасцю за яе лёс. У вершах П.Броўкі «Калі ласка!», Н.Гілевіча «Слова», Я.Янішчыц «Мова» ўслаўляецца родная мова, іх радкі напоўнены патрыятычнымі пачуццямі. Паэты падкрэсліваюць значэнне роднай мовы ў жыцці чалавека. У сваім вершы «Страціў слова, страціў спадчыннае слова...» Ніл Гілевіч гаворыць:
Страціў слова, страціў спадчыннае слова —
Штосьці страціў у душы абавязкова!
Мне вельмі б хацелася, каб наша слова жыло шмат стагоддзяў, радавала сваей мілагучнасцю і прыгажосцю іншыя пакаленні.