рамантызм – надзвычай важны этап у развіцці культуры, гэта сапраўдная рэвалюцыя ў мастацтве, не толькі ў літаратуры. рамантыкі падпарадкавалі сабе тэатр, жывапіс, музыку, філасофію, многія гуманітарныя навукі. а ў літаратуры тэмп развіцця надзвычай паскорыўся, новыя плыні і напрамкі ўзнікалі і развіваліся нават за месяцы. як ні ў адну іншую эпоху, літаратура рамантызму звязана з філасофіяй. рамантыкі сцвярджалі веру ў панаванне духоўнага пачатку ў жыцці, падпарадкаванне матэрыі духу.адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў ян баршчэўскі. вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "шляхціц завальня, або беларусь у фантастычных апавяданнях". яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх аповеды падарожнікаў у доме шляхціца завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.найбольш цікавае апавяданне "сын буры". у гэтым апавяданні сляпы францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе сынам буры. у час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. сын буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. сын буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.вобраз сына буры арыгінальны і не сустракаецца ў іншых славянскіх літаратурах. кніга "шляхціц завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.
жыў-быў хлопчык андрэй. як то раз, пайшоў андрэй у лес, па ягады і і грыбы. знайшоў ён палянку з грыбочкі. зайшоў яшчэ глыбей у лес, і заблудзіўся.
бачыць хлопчык - хатка, а каля хаткі - курыныя ножкі. выходзіць з хаты баба-яга. і кажа:
-навошта ты ў мой лес прыйшоў? ой, ды з'ем я цябе!
а тут з-за дрэў выходзіць мядзведзь і кажа:
-ай, міхаіл копатович, як вы ў свой час! тут як-раз хлапчук у твой лес зайшоў, будзе у нас! зварым яго, акурым!
-нет! -закрычаў на яе мядзведзь-я яго забяру з сабой!
і павёў яго за ручку, ды да сваёй бярлозе.
-як цябе клічуць. хлопчык? -кажа ціхім клапатлівым голасам мядзведзь.
- андрэй.-кажа хлопчык.
-у, понятно.а дзе жывеш і чаму ў лес зайшоў? -спрашивает лясны звер.
- ды там, за лесам я жыву. не далёка. а ў лес я за грыбамі пайшоў, палянку знайшоў, і па грубочку, па грыбочкі і заблукаў
- а як выглядае твой дом?
-ну, як сказаць стаіць на ўскрайку, аранжавага колеру, з черепаичной дахам.
-ну тады я , дзе твой дом. пайшлі за мной.-і даў андрэю лапу.
вывеў мядзведзь хлопчыка з лесу і з таго часу яны сябруюць.
