Ёсць у лёсе любога чалавека падзея, якое ставіць яго перад праблемай маральнага выбару, якое вызначае ўсю яго жыццё, агаляе яго духоўную сутнасць. Для пакалення Васіля Быкава такім падзеяй стала вайна. Пісьменнік-франтавік зноў і зноў звяртаецца да гэтай тэме, нібы баючыся не паспець расказаць чытачу аб самым галоўным, што адкрыла яму гэта страшнае выпрабаванне. Быкаў даследуе логіку чалавечага паводзінаў у экстрэмальнай сітуацыі, агаляе яго ўнутранае душэўнае проціборства. Прынцыпова важным для пісьменніка з'яўляецца погляд на вайну праз прызму асобнай чалавечага лёсу. Такі погляд пазбаўлены прыблізнасці і фальшы. Праблема адказнасці чалавека-вось што хвалюе пісьменніка. Яго героі заўсёды знаходзяцца ў працэсе духоўнай эвалюцыі, маральнага росту, і кожны іх учынак прыадчыняе чытачу змест іх унутранага свету. Асновай сюжэтаў твораў Быкава з'яўляецца сітуацыя выбару.
У аповесці "Сотнікаў" намаляваныя падзеі 1942 года, калі
На Зямлі жыве шмат людзей з розных краін. І для кожнага з іх радзіма свая.
Я люблю радзіму за яе цудоўнае сапраўднае, за прыгожую прыроду, за тое, што яна ёсць. У апошні час некаторыя людзі зусім забыліся пра радзіму. Ім зусім абыякава якая яна зараз і якая яна будзе. І я звяртаюся да ўсіх "Беражыце і не забывайце пра радзіму. Бо ў нас яна адна!".