Жасуша - тірі организмдердің (вирустардан басқа) құрылымының ең қарапайым бөлігі, құрылысы мен тіршілігінің негізі; жеке тіршілік ете алатын қарапайым тірі жүйе. Жасуша өз алдына жеке организм ретінде (бактерияда, қарапайымдарда, кейбір балдырлар мен саңырауқұлақтарда) немесе көп жасушалы жануарлар, өсімдіктер және саңырауқұлақтардың тіндері мен ұлпаларының құрамында кездеседі. Тек вирустардың тіршілігі жасушасыз формада өтеді.
Жасушаның ішіндегі барлық қоректік заттар мен кажетсіз өнімдер жарғақша арқылы өтеді. Плазмалық жарғақшаның өте жұқарған жерінде жұқалтырлы ұсақ тесікшелер - шұрықтар болады. Заттардың барлығы осы шұрықтар арқылы өтеді.
Плазмалық жарғақша жасушаның ішіне қажетті заттарды оңай өткізіп, зиянды заттарды өткізбейді;
Жарғақша арқылы жасуша қоршаған ортамен қатынас жасайды. Әр түрлі заттар тек жасушаның ішіне ғана өтпей, көршілес жасушаларға да өтеді. Қатар жатқан екі жасушаның цитоплазмалары саңылау арқылы бір-біріне өтеді.
Цитоплазма (гр. kytos - жасуша, гр. plasma - іркілдек сұйықтық) - жасушаның ішін толтырып тұратын іркілдек сұйықтық. Жасуша мен сыртқы орта арасында жүретін зат алмасуды қамтамасыз ететін жасушаның қажетті бөлімі. Цитоплазма жасушаның ішінде үздіксіз қозғалыста болады. Егер қоршаған ортаның температурасы көтерілсе (жоғарыласа), цитоплазманың козғалысы да күшейеді, төмендесе - баяулайды. Жоғары температурада цитоплазмада зат алмасу үдерісі (қоректену, тынысалу) жылдамдайды.
Ядро - жасушаның реттеуші орталығы. Пішіні - домалақ, таяқша, үрмебұршақ тәрізді, екі жағы қысыңқы және т. б. эритроциттер (қан жасушасы) мен тромбоциттерде (қанның пластинкасы) ядро болмайды. Ядроның сыртын цитоплазмадан бөліп тұратын екі қабат жарғақша қаптайды. Ядроның ішінде толтырып тұратын іркілдек ядро шырыны болады. Ядро қабықшасында да өте ұсақ тесіктер - шұрықтар бар. Ядро солар арқылы цитоплазмамен байланысады. Ядро цитоплазмамен тығыз байланысып, жасушаның барлық тіршілік әрекеттеріне (өсу, көбею, зат алмасу) қатысады. Ядро кабықшасы (жарғақшасы) заттардың козғалысын (ядроға енуі, ядродан шығуы) реттейді. Ядро шырынында хромосомалар мен ядрошықтар болады.
Хромосома (гр. chroma - түсі, гр. soma - тән, тез боялатын дене) - тұқымқуалау қасиетін сақтайтын жіл, таяқша тәрізді түзіліс. Адамның дене жасушаларында хромосомалардың саны тұрақты - 46, жыныс жасушаларында 23. Хромосоманың бөліктерін - «ген» (грекше гр. genos - туыс, тегі бір) дейді. Гендер хромосоманың ұзындығына қарай түзу сызық бойымен орналасқан. Олар тұқымқуалау белгілерін ұрпақтан ұрпаққа жеткізіп отырады.
Ядрошықтар - кейбір жасушаларда пішіні мен құрылымын өзгертіп тұратын тығыз түзіліс (денешік). Жасушалардың бөлінуге дайындық кезеңінде ядрошық жойылып, басқа кезеңінде қайта түзіледі. Ядрошық нуклеин қышқылының синтезіне қатысады.
1 -- экосистема (живая природа+неживая природа,между которыми происходит обмен веществ и энергией)
2 -- дубрава (экосистема образована и жизне без участия человека)
3 -- тундры (в основном за счёт суровых условий)
4 -- видовой состав, видовое разнообразие (плюс к тому видовое богатство)
5 -- законом (правилом) конкурентного исключения (Гаузе) (изначальный опыт был проведён с двумя видами инфузорий-туфелек,питающихся сходным кормом,в результате которого одна из разновидностей в ёмкости была истреблена)
6 -- увеличение числа новорожденных особей (обилие корма большим объёмам размножения)
7 -- редуценты (завершают круговорот веществ)
8 -- биогеоценоз (живое вещество в совокупности с неживым,обитающее на определённой территории)
9 -- солнечный свет (поглощаемый автотрофными организмами и соответственно зачиная круговорот веществ)
2.
Б) положить пострадавшего на спину
Г) расстегнуть ворот одежды, ослабить ремень
А) приподнять ноги
Е) к носу поднести ватку, смоченную нашатырным спиртом
B) надавить указательным пальцем в точку у перегородки носа
Д) вызвать «Скорую
3.
а-выдох
2)
6) расслабление дыхательных мышц
3) уменьшение объема грудной клетки и грудной полости
1) сжатие легких и повышение в них давления
б-вдох
2) сокращение межреберных мышц и диафрагмы
4) увеличение объема легких и уменьшение в них давления воздуха
5) расширение грудной клетки и грудной полости
4.
Последовательность при выдохе
Б) расслабляются межреберные мышцы и диафрагма
Е) опускаются ребра, диафрагма принимает форму купола.
Д) сокращается объем грудной клетки;
Г) сдавливаются легкие;
A) давление воздуха в легких повышается;
B) воздух выходит из легких в окружающую среду;