У 1959—1965 прысуджалася літаратурная прэмія імя Я. Коласа. З 1965 г. прысуджалася Дзяржаўная прэмія імя Якуба Коласа за лепшыя празаічныя і літаратуразнаўчыя працы. Яго імя нададзена Мінскаму паліграфічнаму камбінату, Інстытуту мовазнаўства НАН РБ, Віцебскаму драматычнаму тэатру, Цэнтральнай навуковай бібліятэцы НАН РБ і іншым бібліятэкам. Імем Я. Коласа быў названы Нацыянальны дзяржаўны гуманітарны ліцэй з філіялам і Нясвіжскі дзяржаўны каледж. Імя Я. Коласа носяць школы, плошчы, вуліцы гарадоў і вёсак Беларусі.
Помнікі паэту пастаўленыя ў Мінску (на плошчы, названай у яго гонар), у вёсцы Мікалаеўшчына, Навагрудку, у вёсцы ПлоскаеТалачынскага раёна. Бюст паэту ўсталяваны ў Нясвіжы. У Мінску працуе Дзяржаўны літаратурна-мемарыяльны музей Я. Коласа, яго філіялы знаходзяцца ў Стаўбцоўскім раёне: у Акінчыцах, Смольні, Мікалаеўшчыне і Альбуці.
Сядзіба Акінчыцы, дзе з'явіўся на свет Якуб Колас, цяпер уваходзіць у рысу горада Стоўбцы. За 5 кіламетраў ад Стоўбцаў знаходзіцца сядзіба Альбуць, дзе будучы пісьменнік жыў з сям'ёй ад 1890 года і якую ён апісаў у паэме «Новая зямля» пад назвай «Парэчча». За некалькі кіламетраў, у Смольні, жылі маці, дзядзька, браты і сёстры літаратара. Менавіта тут у 1912 годзе ўпершыню сустрэліся Якуб Колас і Янка Купала. Хутар Ласток, дзе захаваўся аўтэнтычны дом, у якім з трох да васьмі гадоў жыў Якуб Колас, аддзяляе ад Смольні каля 8 кіламетраў. Тут захаваліся дом, хлеў, гумно — усе яны стаяць з тых часоў, калі тут жыла сям'я Міцкевічаў. Адзін з пакояў дома аддадзены пад музейныя экспанаты.
У 1990 годзе ў в. Пінкавічы запрацаваў музей Якуба Коласа. На адкрыцці прысутнічаў сын Коласа.
У сярэдзіне 1980-х г. пачалі ладзіцца навуковыя чытанні, па выніках якіх выдаецца зборнік «Каласавіны» (ад 1986), прысвечаны жыццёваму і творчаму шляху Коласа. У снежні 2006 Дзяржаўны літаратурна-мемарыяльны музей Я.Коласа атрымаў грант ЮНЕСКА на правядзенне міжнароднай навуковай канферэнцыі «Каласавіны» ў лістападзе 2007, а таксама на выданне мультымедыйнага зборніка «Каласавіны». Апроч таго, на гэты грант павінен быць выданы каталог твораў мастацтва (жывапісу, графікі, скульптуры), прысвечаных Якубу Коласу.
Вывучэннем жыцця і творчасці паэта займаецца адна з галін беларускай літаратурнай навукі — коласазнаўства. Творы Я. Коласа перакладзены больш чым на сорак моў свету.
Шматгранная літаратурна-мастацкая спадчына Якуба Коласа – гэта неад'емная частка духоўнага набытку беларусаў, невычэрпная крыніца мудрасці, хараства і прыгажосці. Тут скандэнсаваны неацэнны маральны вопыт, які назапашваўся працоўным людам на розных этапах сваёй гісторыі – у гады паднявольнага існавання і ў гады барацьбы за свабоду і нацыянальную незалежнасць. Вершаваныя і празаічныя творы Коласа прадэманстравалі невычэрпныя магчымасці мастацкага, вобразнага слова, аплодненага глыбокім і шчырым пачуццём любові да жыцця, да чалавека і роднай зямлі. Разам са сваімі вялікімі паплечнікамі – Янкам Купалам, Максімам Багдановічам, Максімам Гарэцкім – Якуб Колас узняў беларускае прыгожае пісьменства на новы ўзровень, перад усім светам годна сцвердзіў яго аўтарытэт. Неацэнная заслуга народнага Песняра ў абуджэнні нацыянальнай свядомасці беларуса, выхаванні патрыятызму, у абароне гуманістычных ідэй, агульначалавечых каштоўнасцей. Якуб Колас – духоўны настаўнік нацыі, нястомны змагар за адраджэнне нацыянальнай культуры, роднай мовы, беларускай школы, беларускага тэатра. Творы Коласа – гэта выдатная школа, у якой вучылася не адно пакаленне паэтычнай моладзі.
1)Село
2)Район
3)Область
4)Город
Это начиная с маленького до большого