Объяснение:
Сақтардан соңғы Қазақстан аумағында және көрші аймақтарда үлкен мемлекет құрып дәуірлеген халық — ғұндар еді. Б.з.д. IV ғасырда-ақ Қытай мемлекеті ғұндарды өздерінің "солтүстік-батыстағы күшті бәсекелесі, жауы" деп есептеген. Бұл күндері түркі тілінде сөйлегендігі дәлелденіп отырған ғұндар басында тайпалық одақ болып, одан күшті мемлекет құрды. Ғұндардың мемлекеттік тарихы жөнінде жазба деректер жеткілікті. Олардың саяси-қоғамдық кұрылысы жөніндегі деректер, негізінен, қытай жылнамаларында мол сақталған. Ғұндарда мемлекеттіліктің негізі б.з.д. III ғасырлардан бастады. Ғұндар мемлекеттілігін толық калыптастырып, оның саяси жүйесін құрушы ірі саяси тұлға — Мөде тәңірқұты (қытай деректері Маодун деп атайды) болды. Ғұндардың саяси жүйесі өте күрделі болды. Мемлекеттің басында тәңіркұты тұрды. Ғұн тарихын көне қытай тілінен қазақ тіліне аударушы ғалым Қ.Салғараұлының пікіріне сүйенсек, бұл сөз бүгінгі қазақ тілінде де бар. "Тәңірқұты" елдің қарулы күшінің бас қолбасшысы болды. Мөдеге дейін тәңірқұтын сайлау тәртібі болатын. Оның үстіне, жекелеген аймақтарды (24 аймақ болған) ру ақсүйектері басқарып отырған. Олардың әрқайсысында 2 мыңнан 10 мыңға дейін әскері болған. Сондықтан мемлекеттің ішіндегі аймақтардың белгілі бір дербестігі де бар. Мөде тәңіркұтынан бастап мемлекет толығымен бір орталыққа бірікті. Ендігі жерде елбасын сайлау кағаз жүзінде ғана жүрді. Тақ мұрасы алғашында ағадан ініге, кейін әкеден балаға өтіп отырды. Ғұндарда үш ақсүйек тайпа болды. Соның ішінде си люанъ-ди тайпасынан ғана патша сайланды. Елдегі ақсүйек үш тайпа тек өз арасында ғана қыз берісіп, қыз алысты. Мемлекеттік ірі қызметтерде осы үш ақсүйек тайпа өкілдері тағайындалды. Ғұндардың мемлекеттік басқару аппараты өте үлкен және күрделі болды. Тәңірқұтынан кейінгі мемлекеттік лауазым елдің Шығыс жөне Батыс бөліктерін басқаратын хандар болатын. Әдетте, Шығыс бөлікті басқаратын кіші ханның мәртебесі артығырақ болды. Ол орында тәңірқұтының тағын болашақта мирас етуші ханның үлкен баласы отырды. Елдің оң, сол бөлігінің әрқайсысында азық-түлікке жауап беретін уәзірлер, қолбасшылар, әскербасылары, малжанның есебін жүргізушілер, тәртіп сақшылары болды. Мемлекет әбден күшейген кезде ғұндар елі үшке бөлініп басқарылды. Олар Шығыс, Батыс және сол екеуінің ортасында орналасқан тәңірқұтының өз ордасы еді. Ғұндар еліндегі осы үш аймақ 24 әкімшілікке бөлінді. Олардың әрқайсысына мыңбасылар, жүзбасылар, онбасылар, билер, кіші бектер, т.б. лауазымды қызметкерлер тағайындалды. Егер жоғары лауазымдарға тек тәңірқұтының туыстары тағайындалатын болса, ал орта, төменгі басшылықтарға өзге ғұн тайпаларынан шыққан аса қабілетті адамдар тартылды. Ғұндардың діні тәңірлік дін болды. Олар патшасын "Көк тәңірінің өзі жаратқан адамы" деп түсінді. Ғұндар көшпелілердің алғашқы мемлекетін құрды. Көшпелі мемлекеттің негізгі белгілері осы ғүндар дәуірінде қалыптасты. Құрылтай жиналысы дүниеге келді. Ғұндардың өзінің әдет-ғұрпына негізделген заң ережелері болды. Онда жер-су мәселесіне ерекше мән берілді. Ғұндар мемлекетінде, Қытай деректеріне қарағанда, тұрақты ғұн әскерінің саны 300 мың болған. Ресми іс қағаздарын жүргізіп, мөр басу рәсімі қалыптасты. Ғұндар мемлекеті б.з.д. III ғасырдан б. з. V ғасырының жартысына дейін өмір сүрді. Әрине, басқа көшпелі империялар сияқты олар бірде күшейіп, бірде әлсіреп отырды. Б. з. IV ғасырынан бастап ғұндардың бір бөлігі Еділден асып Еуропа жеріне қарай аяқ басты. Содан былайғы 200 жылдың ішінде олар Еуропаның жартысын жаулап алып, өз билігін орнатты. Если че я русская хахах
Реформы XVII и XVIII вв. оказали влияние на создание системы военно-физической подготовки в русской армии.
Все началось с организации Петром I Семеновского и Преображенского потешных полков. Здесь были выходцы из всех слоев. В ходе потех совершенствовались боевая выучка солдат, развивались проворство, ловкость, выносливость, сила, быстрота. Во время игр и походов солдаты учились брать искусно построенные крепости, преодолевать препятствия.
После смерти Петра I иностранцы обучали русских солдат ненужным приемам, муштре, парадности.
Большая заслуга в сохранении Петровских традиций принадлежит А.В. Суворову (1730 – 1800). В своих произведениях об армии он изложил взгляды на военно-физическую подготовку солдат и офицеров.
Суворов начал службу простым солдатом и в связи с этим прекрасно знал быт и нужды русского войска. Будучи хилым от рождения, он систематически закалял себя. Суздальский полк под его командованием значительно выделялся своей военной и физической подготовкой из числа других. Вопросы морального и физического воспитания русского бойца стояли у него на первом плане. Физическая подготовка солдат велась Суворовым весьма разнообразно. Он учил быстроте перестроений, меткому огню. Каждое ученье заканчивалось штыковым боем, которому он придавал решающее значение. Знаменитый суворовский военный переход через Альпы стал возможен лишь потому, что и в мирное время Суворов придавал большое значение физической выносливости. Во время тренировок солдат учили проходить через густые леса, бегу, лазанию по лестнице, переходам через валы и рвы. Суворов сам подавал пример физической закалки и выносливости, проделав в 69 лет труднейший в истории военного искусства Швейцарский поход. “Учить не рассказом, а показом” – было основное правило Суворова. Его методика обучения солдат, подытоженная в книжке “Наука побеждать”, сводилась к следующему: “Экзерцирование мое было не на караул и не на плечо, но прежде торопливость, затем различное марширование, а потом уже приемы, скорый заряд и конец – удар в штыки”.
Вопросам гигиены и здоровья солдат Суворов уделял большое внимание. В русской армии ежегодная убыль солдат от болезней достигала колоссальной цифры. Суворов в 1796 ᴦ. добился того, что смертность его солдат составляла 0,012%.
На флоте петровско-суворовские традиции военно-физической подготовки воплощал адмирал Ф.Ф. Ушаков (1744 – 1817). Специальная физическая подготовка матросов включала упражнения в лазании по канатам и мачтам, бег по корабельным снастям, упражнения на быстроту в установке и уборке парусов, занятия плаванием и греблей, прицельной стрельбой с движущихся качелей, имитирующих качку, учебные абордажные бои из наиболее прогрессивных систем военно-физической подготовки моряков, она повышению бое российского флота.
После А.В. Суворова его направление военно-физической подготовки войск развивали М.И. Кутузов, П.И. Багратион и другие офицеры и генералы, прославившиеся в Отечественной войне 1812 года. При этом с окончанием этой войны и созданием Священного союза (1815) в русской армии снова наступила полоса реакции. Суворовские методы военно-физического воспитания были преданы забвению. Царское правительство насаждало в армии муштру, шагистику, изучение бессмысленных артикулов (приемов), палочную дисциплину. Все это ослабляло бое армии.
Поражение России в Крымской войне в середине 50‑х гᴦ. XIX в. обнаружило недостатки в боевой и физической подготовке войск.
бере алмайм атпайм
айткым келмид