Question

Што вы можаце сказаць пра рэалістычнасць паказу жыцця, матыў праўды ў паэзіі Ф. Багушэвіча?

Answer 1

Асноўнае, што вызначае яго творчы метад пісьменніка — праўдападабенства, рэалістычнасць паказу парэформеннай рэчаіснасці Беларусі. «А праўду сказаў Бурачок у сваёй “Дудцы”…» — так пачынае пісьменнік прадмову да сваёй другой кніжкі «Смык беларускі», вызначаючы адзін з асноўных матываў і гэтага зборніка, і ўсёй уласнай творчасці. Праўда часта персаніфікуецца, набывае рысы жывой істоты. У гэтым сэнсе паказальныя нават самі назвы некаторых вершаў Ф. Багушэвіча, у прыватнасці «Як праўды шукаюць», «Праўда». Верш «Праўда» напісаны ў форме звароту да Бога. Ён нагадвае шчырую споведзь чалавека, які зведаў жыццёвыя пакуты, ліхую долю ад няпраўды на гэтым свеце. Прычым праўда ўспрымаецца як справядлівасць — сацыяльная, маральная. А якая гэта справядлівасць, калі «звякаюць ланцугі на людцах», калі «крыж уеўся ў плечы, ланцугі ў рукі»… Селянін Ф. Багушэвіча не рады свайму з’яўленню на свет: «Ой, Божа мой, Божа, нашто я радзіўся?!» У той час як верш «Мая дудка» прасякнуты ў цэлым мажорным настроем, што выяўляецца нават у рытміцы, рытма-інтанацыйны лад «Праўды» (цэзураваны шасцістопны харэй) стварае інтанацыю, далёкую ад радаснай. Такую інтанацыю фальклорнага плачу-галашэння падтрымліваюць і народна-паэтычныя звароты: «Ой, нашто ж мне дана // Тая мая мова…»; «Ой, нашто ж мне вочкі, // Ой, нашто ж мне ясны?»; «Нашто ж тыя вушы…»; «Ой, ці не на тое ж…» і г. д.

Ф. Багушэвіч звяртаючыся да Бога, просіць, каб той паслаў «Праўду сваю тую // З неба на зямельку, слязьмі залітую», як калісьці пасылаў свайго Сына — Ісуса Хрыста. Але, ведаючы людскую жорсткасць, тое, што і за дзве тысячы гадоў людзі не падабрэлі і не паразумнелі, ён папярэджвае:

Пашлі ж цяпер Духа, да пашлі без цела,

Каб уся зямелька адну праўду мела!