тербеліс қозғалысы кезіндегі энергияның түрленуі
маятниктің тербелістері тепе-теңдік жағдайынан шығарылған кезде оған берілетін механикалық энергияның бастапқы қорының арқасында мүмкін.
маятник тербелісінде:
- тепе-теңдік жағдайында қ және, демек,
дененің кинетикалық энергиясы барынша жоғары.
- маятниктің әлеуетті энергиясы кинетикалық энергия (қ) нөлге тең болғанда максимальды.
маятниктің тепе-теңдік жағдайынан ең жоғары ығысумен жағдайға қозғалғанда кинетикалық энергия әлеуетті энергияға айналады.
тепе-теңдік жағдайына ең жоғары жылжу жағдайында орын ауыстыру кезінде әлеуетті энергия кинетикалық энергияға ауысады.
егер тербеліс бос болса, яғни үйкеліс болмаса, онда механикалық энергияның сақталу заңы орындалады: кинетикалық және әлеуетті энергия сомасы өзгеріссіз
қалады.
еріксіз тербелістер
сыртқы периодтық күштің әсерінен болатын жүйенің өшпейтін тербелістері еріксіз тербелістер деп аталады.
еріксіз тербеліс тудыратын күш мәжбүрлі немесе ұйытқышты күш деп аталады
Нагревание твёрдого тела: температура повышается, внутренняя энергия молекул повышается, теплота поглощается.
Плавление твёрдого тела - твёрдое тело переходит в жидкую фазу: температура остаётся постоянной, внутренняя энергия молекул повышается, теплота поглощается.
Нагревание жидкости: температура повышается, внутренняя энергия молекул повышается, теплота поглощается.
Испарение - переход жидкости в газообразное состояние: температура остаётся постоянной, внутренняя энергия молекул повышается, теплота поглощается.
Нагревание газа: температура повышается, внутренняя энергия молекул повышается, теплота поглощается.
Охлаждение газа: температура понижается, внутренняя энергия молекул понижается, теплота выделяется.
Конденсация - газ переходит в жидкую фазу: температура остаётся постоянной, внутренняя энергия молекул понижается, теплота выделяется.
Охлаждение жидкости: температура понижается, внутренняя энергия молекул понижается, теплота выделяется.
Кристаллизация - жидкость переходит в твёрдую фазу: температура остаётся постоянной, внутренняя энергия молекул понижается, теплота выделяется.
Охлаждение твёрдого тела: температура понижается, внутренняя энергия молекул понижается, теплота выделяется.