Жaуын-шашыннын суйыги канда?
Объяснение:
магеллан алғаш рет жердің шар тәрізді екендігін, дүниежүзілік мұхиттың біртұтастығын дәлелдеді.
1519 — 1521 ж. молукк аралдарына апаратын батыс жолдарын іздеуге шыққан экспедицияны басқарды. африканың батысымен жүзіп, атлант мұхиты арқылы оңтүстік американың шығыс жағалауына жетті. құрылықтың оңтүстігін зерттеп, 1520 ж. құрылық пен отты жер топаралы арасындағы бұғаз (қазіргі магеллан бұғазы) арқылы оңтүстік американы айналып өтті. тынық мұхит арқылы батысқа қарай жүзіп, азиядағы филиппин аралдарына жетті. м. 1521 ж. мактан аралында жергілікті тайпалармен қақтығыс кезінде қаза тапты. қалған экспед. мүшелері “виктория” кемесімен үнді мұхиты арқылы африканың оңтүстігін айналып, испанияға оралды. магеллан алғаш рет жердің шар тәрізді екендігін, дүниежүзілік мұхиттың біртұтастығын дәлелдеді.
Атмосфералық жауын-шашын — ауа райы мен климат элементтерінің бірі; жер (немесе су) бетіне бұлттан жауатын не оның бетіне су буының қойылуы салдарынан тікелей ауадан бөлініп шығатын қатты немесе сұйық күйіндегі су. Бұлттардан жауатын атмосфералық жауын-шашынның ішінде мыналарды айырады: қарлы жаңбыр, соқта қар, жаңбыр, түйіршік қар, қиыршық қар, қиыршық мұз, бұршақ тағы басқалар. Жер беті мен нәрселерге ауадан бөлініп түсетін атмосфералық жауын-шашынның мынадай түрлері болады: шық, қырау, қылау, көкмұз (ожеледь). Бұлттардан бөлініп шыгатын атмосфералық жауын-шашын негізгі үш топқа бөлінеді: аң жауын, нөсер, сірікпе. Нөсер күйінде жауатын атмосфералық жауын-шашынның алдында нажағай ойнайды. Атмосфералық жауын-шашынның мөлшері жауған су қабатының қалыңдығын көрсететін миллиметрмен өлшенеді. Атмосфералық жауын-шашын жер бетіне біркелкі жаумайды. Ол атмосфераның жалпы циркуляциясының жүйесінде белгілі бір жердің алатын географиялық орнына, теңіздің жақындығына немесе қашықтығына, рельефке (таулар өздерінің жел жақ беткейлерінде ылғалды көбірек ұстап қалады) байланысты. Жер шарында жауын-шашын ең көп жауатын жер Үндістандағы Черрапунджи деген жер; мұнда 12 600 лшге дейін жаңбыр жауады, Сахара тағы басқалар. шөлдерде бірнеше жыл ішінде жаңбыр тіпті жаумайтын да кездер болады.
Қазақстанда А. ж.-ш-ның ең көп жауатын өңірі – Алтай тауының батыс беткейлерінде (1500 мм), ал ең аз жауын-шашын Арал Қарақұмы мен Балқаш көлінің батыс жағалауында байқалады.[1]