Робот (чех. robot, robota — еріксіз еңбек, rob — құл; чех жазушысы К. Чапек ойлап шығарған сөз, ол алғашқы ұғымында “жұмысқа шебер адам” мағынасында қолданылды) — антро адам тәрізді) әрекеттер, қимылдар жасайтын машина; адам жүрісі мен қимылын еліктететін автоматтандырылған, адам қажетіне еңбек етуге бағытталған, күрделі кұрылғы.[1]
HONDA ASIMO роботы
Робот қоршаған әлеммен әрекеттескен кезде адамның (жануарлардың) қызметтері мен іс-әрекеттерін ішінара немесе толық атқарады. Алғашқы роботтар адамның қозғалысы мен сырт пішінін қайталады. Олар ойын-сауық мақсаттарында пайдаланылды. Қазіргі кезде тұрмыстағы көптеген қызметтерді атқаратын, қадағалайтын, мүгедектер мен сәбилерге көмекші, көңілін аулайтын, т.б. роботтар жасалынды, интеллектуалдық роботтар да пайда бола бастады.
Робот техниканың дамуы барысында адамдарды бір сарынды ауыр жұмыстардан, жоғары радиациялы, жоғары немесе төмен температура жағдайларындағы және адам қатынауы қиын жерлердегі (су астында, ғарышта) жұмыстардан босататын автоматтық құрылғылар мен механизмдер түрінде жасалып, олар үнемі жетілдіріле түсуде. Мұндай құрылғылар мен механизмдер өнеркәсіптік роботтар деп аталады. Өнеркәсіптік роботтар – өндіріс процесінде адамның қозғалу және басқару сияқты іс-әрекеттерін (өндіріс заттарының орнын ауыстыру т.с.с.) және технологиялық құралдардың (айла-тетіктердің) қызметтерін орындайтын автоматтық машина. Адамның қатысуынсыз бір немесе бірнеше технологиялық операцияны, өңделетін бұйымды тиеу мен түсіруді қоса алғанда автоматты түрде орындайтын технологиялық өңдеуші машиналардың, өндірістік машиналардың, тасымалдау және көмекші жабдықтардың жиынтығын робот-техникалық кешен деп атайды.
// Внимание! Если программа не работает, обновите версию!
function GetDiagNeganives(a:array[,] of integer):sequence of integer;
begin
for var i:=0 to a.RowCount-1 do
if a[i,i]<0 then yield(i)
end;
function GetSumm(a:array[,] of integer; t:sequence of integer):integer;
begin
Result:=0;
foreach var e in t do
Result+=a.Row(e).Sum
end;
procedure MatrixWrite(a:array[,] of integer);
begin
var n:=a.RowCount;
Writeln('*** Исходная матрица [',n,',',n,'] ***');
a.Println(4); Writeln(4*a.ColCount*'-')
end;
begin
var n:=ReadInteger('Количество строк/столбцов в матрице:');
var a:=MatrRandom(n,n,-99,99);
MatrixWrite(a);
var s:=GetDiagNeganives(a);
Writeln('S=',GetSumm(a,s))
end.
Пример
Количество строк/столбцов в матрице: 5
*** Исходная матрица [5,5] ***
-31 -1 -29 -69 -19
-83 84 52 42 52
13 -24 -70 98 -33
60 -94 -84 19 -14
-55 81 -36 57 98
S=-165