1361 жылы Ақ Орданың билеушісі болған Ұрыс хан өз жағдайын біраз күшейтіп, енді Алтын Орда тағын иемденуге күш салды. Сөйтіп, 1374-1375 жылдары Еділ бойымен жорыққа шыққан ол Сарайды өзіне қаратып, Хажы-Тарханды (Астраханды) қоршауға алды. Кама бұлғарларының жерін бағындырды. Бірақ Ұрыс ханның үстемдігі ұзаққа созылмай, келесі жылы ол Еділ бойынан кетіп, Алтын Ордадағы билікті Мамайға беруге мәжбүр болды. 1377 жылы Ұрыс хан қайтыс болды.
Ақ Орда иелігі енді Ұрыс ханның баласы Темір Мәлікке көшті. Бірақ осы кезде Маңғыстау үстіртінің билеушісі - Жошы әулеті Түй хожа оғланның баласы Тоқтамыс Орта Азия әміршісі Ақсақ Темірге сүйеніп, Темір Мәліктің әскерін талқандайды. Өзін 1379 жылы Ақ Орда ханы етіп жариялайды. Ақ Орда әмірлерінің қолдауына ие болған ол, 1380 жылы Сарайды, Қажытарханды, Қырымды және Мамай Ордасын басып алды. Тоқтамыстың бұл табысы орыс жеріне басып кірген Алтын Орда ханы Мамайдың 1380 жылы Куликово даласында орыс әскерлерінен жеңілуі себебінен мүмкін болды. Тоқтамыс мұнымен тоқтаған жоқ. Атап айтқанда, Тоқтамыс Ақсақ Темірдің қамқорынан босануға тырысады. Бірақ, 1380, 1391, 1395-жылдары Ақсақ Темірдің Тоқтамысқа қарсы жасаған аса үлкен үш жорығынан кейін Алтын Орда тас-талқан болып қирайды. Темірдің басқыншылық соғыстарының нәтижесінде және ішкі талас-тартыстан ХЫВ ғ. соңы мен ХВ ғ. бас кезінде Ақ Орда да әлсіреп қалады.
основание шелкового пути относят ко ii веку до н.э., когда китайский посол чжан цянь посетил страны центральной азии с дипломатической миссией. до ii в. до н.э. путь из европы в азию обрывался у границ китая, так как горные системы азии – тянь-шань, кунь-лунь, каракорум, гиндукуш, гималаи - скрывали древнейшую китайскую цивилизацию от остального мира. открыть богатейшее западное направление случай.
страны на великом шелковом путикитай- кыргызстан - казахстан - таджикистан - узбекистан - туркмения - иран - азербайджан - грузия
маршруты великого шелкового путивеликий шелковый путь никогда не был единой магистралью. в его систему входило несколько ветвей караванных дорог, которые проходили через разные перевалы в горных хребтах, в обход пустынь.
первоначально шелковый путь брал свое начало в чаньани - древней столице китая - и шли вдоль северного тянь-шаня к дуньхуа – городу у окраины великой китайской стены. здесь единая дорога разветвлялась, окаймляя с севера и юга пустыню такла-макан. северная шла через турфан в долину реки или. средняя (так называемый южный путь) от чаочана к южному берегу иссык-куля - через хотан и яркенд, вела в бактрию (северный афганистан). здесь южный путь расходился на два другие маршрута: один вел в индию, другой на запад и в мерв, где сливался с северным путем. далее, он проходил через нису - столицу парфии, иран, месопотамию и далее через багдад шел в , доходил до средиземноморья. далее о маршрутах великого шелкового пути.