Ағарту дәуірі – 18-19 ғасырларда дамыған идеялық ағым. Оның өкілдері ізгілік, әділеттілік идеялары мен ғылыми таным-білім негіздерін тарату жолдары арқылы қоғам кемшіліктерін түзетуге, оның талғам-талаптарын, саясатын, тұрмысын өзгертуге күш салды. Ағартушылар қатарында
Вольтер,
Руссо,
Монтескье,
Гердер,
Лессиң,
Шиллер,
Гете,
Десницкий, Козельский,
т.б. болды. Олар өз уағыздарын, қоғамның барлық топтары мен жіктеріне, әсіресе, билік иелеріне бағыштады. Қоғамдағы кертартпа көріністердің бәрі адамдардың надандығынан, олардың өз табиғатын өзі түсінбеуінен деп білді. Ағартушылық шіркеулік идеология ықпалына, діни догматтарға, схоластикалық ой-ағымдарына қарсы болды. Ағартушылар қоғам дамуындағы сананың айқындаушы рөлі туралы түсініктерге ден қойды. Ағартушылық 18 ғасырдағы әлеуметтік көзқарастардың қалыптасуына едәуір ықпал етті. Шығыс елдерінде бұл ағым біршама өзіндік сипатта өркен жайды.
АССИ́РИЯ, историч. область и древнее государство на севере Двуречья
Ашшур — главное божество древних ассирийцев, входящее пантеон шумеро-аккадских богов. Ашшур — столица древней Ассирии
НИНЕ́ВИЯ (נִנְוֵה, Нинве; по-аккадски Нинуа, Нина), город в Ассирии (см. Месопотамия) на восточном берегу реки Тигр (напротив современного Мосула); начиная с правления Санхерива — столица Ассирийского царства. Ныне — Тель-Куюнджик и Тель-Неби-Юнис (где, согласно мусульманскому преданию, похоронен пророк Иона — на арабском Юнис).
Хе́тты (др.-греч. Χετταΐοι, самоназвание nesili, kanesili) — индоевропейский народ бронзового века, обитавший в Малой Азии, где основал Хеттское царство (Хатти). (датировка?)
Мита́нни (Ханигальбат в ассирийских текстах, Нахарин(а) в египетских и семитских) — древнее хурритское государство (XVII—XIII вв. до н. э.) на территории Северной Месопотамии и прилегающих областей. Столица Митанни — Вашшуканни (Хошкани) располагалась у истоков реки Хабур. Предполагается, что этот город стоял на месте современного города Серекани в Сирии.
ра́рту (Арара́т, Биайнили, Ва́нское ца́рство, урартск. KURbi-a-i-na, арм. Ուրարտու, тур. Urartu, перс. اورارتو) — древнее государство в Передней Азии, располагавшееся на территории Армянского нагорья (современные Армения,Турция, северо-западный Иран и Нахичеванская АР Азербайджана) и занимавшее главенствующее положение среди государств Передней Азии в первой четверти I тысячелетия до н. э. В первой половине VIII века до н. э. Урарту взяло верх над своим постоянным соперником — Ассирией[1]
Объяснение: