1)«Жібек Жолы» (Ұлы «Жібек Жолы») — Қытайдың Ши-ан деген жерінен басталып, Шыңжаң, Орталық Азия арқылы Таяу Шығысқа баратын керуендік жол бағыты. Атауды алманиялық ғалымдары Ф. фон Рихтһофен (F. von Richthofen) бен А. Һерман (А Hеrman) 19 ғасырда ұсынған.
Егер Жібек жолымен батыстан шығысқа қарай жүрсек, оның Қазақстандағы учаскесі Шаштан (Ташкент) шығып, Тұрбат асуы арқылы Исфиджабқа, Сайрам (Сарьямға) келеді. Ежелгі қаланың осы күнге дейін сақталған. Шымкент түбіндегі бір қыстақ тап осылай аталады, оның дәл кіндік тұсында Жібек жолындағы бір кездегі ең ірі орталықтардың бірі болған орта ғасырлық қала жұртының қалдығы сақталған. Исфиджабтан құлдарды, бөз маталарды, қару-жарақты, семсерлерді, мыс пен темірді әкетіп жатқан. Испиджабтан шыққан керуендер шығысқа қарай бет алып, Шараб және Будухкент қалалары арқылы Таразға барады екен. Қазақстанның аса ірі қалаларының бірі Тараз VI ғ. бұрын белгілі болған. 568 ж. түрік қағаны Дизабұл Византия императоры ІІ Юстинианның стратгі Земарх бастап келген елшілігін тап осы қалада қабылдаған. Бастаухаттар оны көпестер қаласы деп атаған.Осымен қатар ол түргештердің, содан кейін қарлықтар мен қарахандардың тарихи орталығы болған. Таразбен қатар Жамухат деген шаһар тұрған, ол да VI ғ. хатқа енген. Жамухаттың жәдігерліктері Талас алқабында, Жамбылға таяу жерде, Талас өзенінің бойындағы Михайловка селосына қарама-қарсы бетте жатыр, оның үйінділерін қазір Қостөбе деп атайды. Алқаптың жазық жағында Атлах қаласы бар, 751 ж. оның бінде осы араны ықпалында ұстау үшін арабтар қытай әскерімен шайқасқан болатын. Тараздан таяқ тастам жерде, Талас бойымен теріскейге қарай кететін сауда жолы үстінде Адақкет пен Нуджикес қаласы тұратын. Талас алқабының таулы бөлегінде сол сияқты Шелжі, Сұс, Күл және Текабкет деген қалалар болған. Бұлар күміс кендеріне жуық жерден қоныс тепкенді. Керуендер Талас алқабына Ферғана аймағынан Шатқал қыратындағы Шанаш асуы және Талас Алатауындағы Қарабура арқылы да өтіп келетін. Жолдың осы бөлігі Жібек жолының және Жетісулық бағыттарын біріктіретін. Тараздан шыққан жол шығысқа, Құлан қаласына қарай асатын Тараз бен Құлан аралығындағы территория қарлұқтарга жататын. Құланға бара жатқанда жол Касрибас, Күлшөп, Жолшөп сияқты қалалардан өтетін. Құланнан әрірек шығыста бір-бірінен фарсақтай жерде Меркі мен Аспара қалалары барды. Сосын сауда керуендері Нұзкент, Харраджуан, Жол қалаларына соғып өтіп жолдан кейін ол Сарығ, «түрік қағанының қыстағына»
Неслучайно за Иваном III закрепилось прозвище «Великий». Именно ему удалось собрать вокруг Москвы разрозненные княжества северо-восточной Руси. При его жизни в состав единого государства вошли Ярославское и Ростовское княжества, Вятка, Пермь Великая, Тверь, Новгород и другие земли. Иван III первым из русских князей принял титул «Государь всея Руси» и ввел в обиход термин «Россия».
Своему сыну Великий князь передал территорию в несколько раз большую, чем получил в наследство сам. Иван III сделал решительный шаг к преодолению феодальной раздробленности и ликвидации удельной системы, заложил экономические, политические, юридические и административные основы единого государства.
Освободил Русь
Еще сто лет после Куликовской битвы русские князья продолжали платить дань Золотой Орде. Роль освободителя от татаро-монгольского ига выпала Ивану III. Стояния на реке Угре, случившееся в 1480 году, ознаменовало окончательную победу Руси в борьбе за свою независимость. Ордынцы не решились переправиться через реку и вступить в сражение с русскими войсками. Выплаты дани прекратились, Орда погрязла в междоусобицах и к началу XVI века прекратила свое существование. Москва же в очередной раз утвердила себя в качестве центра образующегося русского государства.
Принял Судебник
Принятый в 1497 году Судебник Ивана III заложил правовые основы для преодоления феодальной раздробленности. Судебник устанавливал единые юридические нормы для всех русских земель, тем самым закрепляя ведущую роль центральной власти в регулировании жизни государства. Свод законов охватывал широкий круг жизненных во и затрагивал все слои населения. Статья 57 ограничивала право перехода крестьян от одного феодала к другому неделей до и неделей после Юрьева дня. Тем самым было положено начало закрепощению крестьян.
Судебник имел прогрессивный характер для своего времени: в конце XV века далеко не каждая европейская страна могла похвастаться единым законодательством. Посол Священной Римской империи Сигизмунд фон Герберштейн перевел на латинский язык значительную часть Судебника. Эти записи изучались и немецкими юристами, которые составили общегерманский свод законов («Каролина») только в 1532 году.
Начал путь к империи
Объединение страны требовало новой государственной идеологии и ее основы появились: Иван III утвердил символом страны двуглавого орла, использовавшегося в государственной символике Византии и Священной Римской империи.
Взятие в жены Софьи Палеолог — племянницы последнего византийского императора — дало дополнительные основания для появления идеи о преемственности великокняжеской власти от византийской императорской династии. Происхождение русских князей велось также и от римского императора Августа. Уже после смерти Ивана III из этих идей выросла теория «Москва — Третий Рим».