Перед рассветом 10 июля 1772 года пролилась первая кровь в американской революции. Случай получил название Инцидент Гаспи (англ.)русск. по названию таможенного судна британского военного флота «Гаспи» (Gaspée), который в марте 1772 года прибыл в залив Наррагансетт для усиления мер по обеспечению сбора налогов и инспекции грузов в колонии Род-Айленд, известной ведением контрабанды и торговли с врагами Британии. Капитан «Гаспи», Уильям Дьюдингстон (William Dudingston), подвергал тщательной проверке каждое судно, курсировавшее в районе Род-Айленда, чем заслужил непопулярность среди жителей колонии[6].
В ночь с 9 на 10 июля 1772 года во время погони за небольшим судном контрабандистов, «Гаспи» сел на мель. Воспользовавшись этим обстоятельством, на рассвете группа из 52 человек, возглавляемая Абрахамом Уипплом (англ.)русск., захватила английский военный корабль. Капитан Дьюдингстон был ранен выстрелом, совершённым Джозефом Баклином (Joseph Bucklin), и команда «Гаспи» сдалась без боя. Нападавшие сняли с корабля вооружение и, забрав ценности, сожгли его.Это одна из причин.Ещё она носит название:первое столкновение.
Жыццё Вітаўта ў чымсьці нагадвае жыццёвы шлях полацкага князя Усяслава Брачыславіча (блізу 1029 — 1101 гг.) Абодва князі дамагліся найбольшага ўздыму для сваёй дзяржавы, уладарылі доўгі час, абодвух лёс вымушаў уцякаць з айчыны, пакідаць пасад, а потым зноў узносіў на вяршыню славы. Адзін з іх нарадзіўся ад «валхвавання», а другі быў сынам вайдэлоткі Біруты. Усяслаў і Вітаўт ёсць самымі вядомымі гаспадарамі ў гісторыі Беларусі. Абодва пакінулі след у літаратурнай спадчыне: Усяслаў — у «Слове пра паход Ігаравы»; Вітаўт — у «Пахвале Вітаўту», «Песні пра зубра» М. Гусоўскага, «Прускай вайне» Я. Вісліцкага. Народная памяць таксама захавала вобразы князёў: лічыцца, што Усяслаў быў апісаны ў быліне пра Вольха Усяславіча. А Вітаўт? Пра Вітаўта захаваліся легенды і паданні, і, як трапна заўважыў Э. Зайкоўскі, па колькасці прысвечаных Вітаўту тапонімаў ён бясспрэчна стаіць на першым месце сярод асобаў беларускай гісторыі[3]. У паданнях вялікі князь літоўскі вядомы пад імёнамі Вітаўт, Віт, Віток, Вітыўт, Вітоўт, Вытыў, Вітольд, Вітулт, Вітэлт. Дык як жа ўспрымала насельніцтва князя Вітаўта, які след ён пакінуў у памяці народу? На гэтыя пытанні мы і паспрабуем адказаць у нашым артыкуле.
