Тест №3 алтай. етістік і нұсқа
1. күрделі табыңыз.
a) аты шулы, в) ән басталды. с) барды, д) әкеліп береді. e) айнала қара
2. болымсыз етістікті табыңыз.
a) алмалы, в) қызғанды, с) жарнама д) кеспе е) жуынды,
3. нақ осы шақтағы табыңыз.
а) жатыр. в) отыр. с) . д) келген жоқ. е) ұнамайды.
4. ауыспалы осы шақта тұрған етістікті белгілеңіз.
a) биледі, в) билейді. с) білед ) билеу, e) билеген,
5. тұйық етістікті анықтаңыз.
a) үнаймын. в) айту, с) жу. д) корсет. е) ку.
6. бірыңғай болымсыз етістіктер қатарын көрсетініз,
а) қашты, жазба, ойна. 13) бермесе, ойнаған жок, тістеген емес. с) келіпті, тында, оқысын.
д) отырма, сөйлес, біл, 1e) барған жоқ, кел, қайтатын емес.
7. болымды етістікті табыңыз.
a) ұшады. в) көрсетпеді. с) жумады. д) әкелмеді. е) сүртпе.
8. негізгі етістікті табыңыз,
a) алма, в) қуан с) ашық д) билейік. e) әперді.
өткен шақтағы етістікті табыңыз.
a) ақша. в) көрмеген. с) ақшыл. д) келе жатыр. f) бітірмек.
10. түбір етістікті табыныз. (12)
a) келгелі. в) келіп. с) келші, д) келіпті. e) кел.
11. қалау райды табыңыз. 130,11
a) менікі емес. в) барғым келеді. с) ағам келеді. д) кәрдім. е) кездесетін болдық.
12. етістіктің нақ осы шақ түрін көрсетіңіз,
a) карап отыр. в) келмекші. с) естіген болатын, д) барып кел. е) үғыпты.
13. есімшенің жұрнағы бар сөзді көрсетіңіз. түнде тұрып, түн ұйқысын төрт бөлген, о тыныш ұйықтасын деп аз сойлеп, аз күлген.
a) ұйықтасын, тыныш. в) ұйқыңды, түнде. c) күлген, бөлген. д) тұрып, сөйлеп. бөлдің, аз.
14. шартты райдың і жақта тұрған түрін табыңыз.
a) отырмас. в) әңгімелесем. с) барғай. д) кетіндер. e) бар,
e) бармасаң.
15. ауыспалы нақ осы шақты белгілеңіз.
a) жүреді. в) жазды. с) жазды. д) отыр. е) жатыр.
16. көсемшелі етістікті табыңыз.
a) жазды. в) келген еді. с) ойнау. д) ойлаe) сөйледі.
17. 1 жақта көпше түрде тұрған сөзді табыңыз,
a) алдыңдар. в) алдым. с) алдық. д) алдыңыз, е) ал,
18. қай сөйлемде «ма» болымсыз етістіктің жұрнағы ретінде бірге жазылатынын белгіленіз,
a) (ма) айт.
b) бұл да бір амал(ма). с) сен ойла(ма). д) тәтті ал(ма).
e) ол жақсы (ма).
19. қосымшасыз тұрған түбір сөзді көрсетіңіз.
a) тон. в) көріндер. с) отырғыз. д) жарату. е) сыйғаз,
20. асты сызылған сөзге қойылатын сұрақты табыңыз.
өз отбасымыз ұлттық дәстүрлерді сақтаймыз.
a) қайтеміз? в) қандаймыз? с) не істеп жатырмыз? д) қалаймыз? e) кімбіз?
21. етістіктің жедел өткен шағын табыңыз.
a) жеткізер. в) жеткізген. с) жеткізді. д) жеткізеді. е) жеткізетін.
22. болымсыз етістік жұрнағын белгілеңіз. а) -дау. b) -ырақ. с) -реко д) по, e) -леу.
23. сынып кезекшісінің атқаратын қызметін анықтаңыз.
а) оқытады, в) телевизор көреді. с) тақта сүртеді. д) гүл тереді. е) тамақ ішеді.
24. қимылды білдіретін сөзді анықтаңыз.
a) тыңда. в) түнде. с) жоғары. д) дауыс. е) күндіз.
25. күрделі етістікті табыңыз. а кара торы . в) қаңқ-қаңқ с) әрі-бері д) жазып отырмын. е) бәріміз жуынамыз
Марат Қабанбаевтың «Бауыр» әңгімесінің желісіне тағдырдың ауыртпалығымен кезінде бір-бірінен ажырап қалған, кейін қайта табысқан ағалы-інілі бауырлардың кездесу сәті арқау болған. Әңгіме Алматыда оқитын Манаптың бір кездері балалар үйіне тапсырылған інісі Қалиды іздеп келуімен басталады. Омскі шаһарында орын тепкен балалар үйіне бар құжатын көтеріп келген Манап інісімен кездесуге мүмкіндік алады. Бұдан он жыл бұрын балалар үйіне өз қолымен әкеп табыстаған, осы күнде он беске толған інісі Қалиды сағынған Манап ерекше бір сезіммен осы кезді аңсаған болатын. Кездескен сәттегі құшағын жая ұмтылған ағасына Қалидың салқын амандасуы, жат адамдай қарым-қатынасы Манаптың алып-ұшқан көңілін су сепкендей басып, осы кездесуде айтармын деген көңілге тоқып келген сөздері аузына түспей, бір сәт көңілін мұң басады. Ішкі ой арпалысы бұл жайдың себебін нақтылап бере алмай қиналып, кінәны кімге артарын білмей шарқ ұрады. Бірде бауырмалдықтан жұрдай бауырының суықтығын өзінен, бірде тұрмыстың ауыр тауқыметін арқалатқан тағдырынан, енді бірде сұм соғыстан келген зардаптан көреді. Ішкі ойы әлі де болса үміт үзбей, інісін ақтап аларлық себеп те іздеп кетеді. Інісіне сыналап айтқан сөздері далаға кетіп жатқандай: еске түсірген кейбір өмірдегі үзік суреттер де бауырын селт еткізбейді; сыйлық ретінде ала келген киімге де самарқау қараған інісінің шынымен өзін жат санап отырған күйін көріп, жаны ауырады. Көшеде кездескен, бір сәт қана әңгіме құрған адамдардай болып қоштасып кетіп бара жатқан інісінің артынан қарап тұрып, басын көтермей селесоқ отырып, оймен аңсап, сағынышын басқалы келген аға мең-зең күйде интернат қақпасынан шығып жүре береді. Шығармада Манаптың көңіл күйі, бауырмалдық сезімі көркем тілмен әсерлі бейнеленген. Әңгіме мұңды сипатқа ие болғанымен, шынайы өмір шындығын алға тартады.
Объяснение: