ОбъҚыз жібек -қазақтың ең көне мұраларының бірі, лиро-эпостық дастан. «Қыз Жібек» жыры - аңыз емес, тарихи оқиға, кейіпкерлері өмірде болған адамдар. Жырдың негізгі кейіпкерлері - Төлеген мен Жібек бірін-бірі шын сүйген ғашықтар, бірақ әке батасынан аттап кеткен Төлегеннің өлімі мен Жібектің қайғылы тағдыры талай жанарларға жас үйірілтпей қоймайды. Жібек бейнесі - сұлулық пен әсемдіктің нышаны, қазақ халқының мақтанышы, рухани ескерткіш.
Тарихы
A.
Қыз Жібек.
'Қыз Жібек–лиро-эпостық жыр. Шамамен XVII-ғасырда жазылған. Жыр нұсқалары арасында айырмашылық аз. Тұңғыш рет Е.А. Александров Мұсабай ақыннан жазып алып, мазмұнын орысшаға қара сөзбен аударған (1880). 19 ғасырдың екінші жартысында татар мұғалімі Фалиолла Тухватуллин Зайсан өңірінен “Қыз Жібек” жырын жинап, 1894 жылы Қазанда бастырған. Сондай-ақ Жүсіпбек Шайхысыламұлы Қазан қаласында 1900, 1903, 1905, 1909, 1911 ж. қазақ тілінде жариялаған. “Қыз Жібектің” Тухватуллин жинаған нұсқасы 1925, 1933, 1939, 1957, 1967 ж. басылып шығып, 1958 жылы “Қазақ эпосы”, “Казахский эпос” жинақтарында, 1963 жылы “Қыз Жібек” деген атпен қазақ, орыс тілдерінде жарияланды, 1988 жылы орыс тілінде жеке кітап болып шықты. Қазір ҚР Орталық кітапханасының қолжазба қорында жырдың бірнеше нұсқалары сақтаулы. Оның ішінде Қ.Мырзағалиев, Ә.Дәнікеров, Ж.Қалмағамбетов, Е.Рақметов, Р.Мәзқожаев нұсқалары бар. “Қыз Жібек” жырында қазақ халқының өмірі, тұрмысы, кәсіп-тіршіліктері, салт-санасы, елдік, ерлік істері, ар-ожданы мен арман-мақсаты қызғылықты әрі көркем жырланады. Жыр мазмұнында Базарбай байдың Төлеген атты ұлы 14 жасқа толғанда өзіне жар іздеп, 210 сұлудың арасынан Сырлыбай ханның Жібек атты қызын ұнатқандығы айтылады. Үш ай Сырлыбай ханның елінде болған Төлеген өз еліне бармақ болып сапарға шығады. Бірақ Жібекті қызғанып, жол тосқан Бекежан қапыда Төлегенді өлтіріп, қазасын Жібекке өзі келіп естіртеді. Сол үшін Бекежан өлім жазасына кесіледі. Жырдың 2-бөлімінде хабарсыз кеткен Төлегенді іздеп шыққан інісі Сансызбай қалмақ ханы Қоренді өлтіріп, Жағалбайлы елін жаудан азат еткендігі айтылады
1 Тапсырма.
Өлеңде қазақтың киелі домбырасы жайлы айтылған.
2 Тапсырма.
1. Өлеңді «Киелі аспап» деп атауға болады, себебі басты тақырып қазақ халқының ұлттық аспабы домбыра жайлы айтылған.
2. Домбыра екі ішектен құралған музыкалық аспап екені және оның көмейіне қорғасын құйылғаны жайлы айтылады (Дәлірек айтсақ, аңыз бойынша Жошыхан баласы туралы жаман хабар әкелген адамның көмейіне қорғасын құямын дейді. Сол кезде бір жігіт келіп домбыра алып, бір күйді тарта жөнеледі. Хан осы күй арқылы бәрін түсінеді, сөйтіп, сертін бұзбас үшін, домбыраның көмейіне қорғасын құйғызады).
3. Домбыра киелі аспап десем де болады. Себебі оның ән айтатын, шер қозғайтын, жан арашалайтын, тарихты жалғастыратын, салт - дәстүрлі сақтайтын қасиеттері бар.
4. «Ол мылқауды сөйлетеді, жылатады кереңді» деген пікірмен толықтай келісемін, себебі домбырадан төгілген әсем ән мен күйді естігенде толғанбау, тебіренбеу мүмкін емес, домбыра кімнің болса да ішкі жан дүниесіне жол табары сөзсіз.
5. «Нағыз қазақ қазақ емес, нағыз қазақ - Домбыра» дегеніміз, менің ойымша, қазақ пен домбыра егіз ұғым, домбыра бағзы заманнан бері халықтың сырын шертіп, әр қазақтың үйінен табылатын киелі аспап, «әу демейтін қазақ жоқ» демекші, домбыраның алар орны ерекше.
Объяснение:ответ не мой ссылка на автора