Ертегідегі Жаман – қазақ ауыз әдебиетіндегі ел басшысының үлгілі бейнесі. Ол – қарапайым, парасатты, адал, шыншыл, көреген, тапқыр, кішіпейіл, іззетті, көпшіл, қайырымды, қанағатшыл. Бұл қарапайым халық бұқарасының «елді осындай адам басқарса» деген арманынан туған бейне.
Аяз би туралы айтылатын ертегі-аңыздардың бәрінде дерлік Жаман қойшының Мадан хан сынынан өтуі, үйленуі, ханның күншіл, ақылсыз қырық уәзірін өлімнен құтқаруы, оның даналығын, достыққа адал, сертке беріктігін, әділдігін мойындаған хан өз тағын беруі сөз болады. Жаман хан болғаннан кейін де жыртық тоны мен жаман тымағын хан сарайы босағасына ілдіріп қояды. «Кей-кейде хандық тақтың буымен көңілім тасып, асып бара жатқандай болсам, соған көзім түседі де, тез тәубама келемін» дейді екен. Сөйтіп ол жыртық тоны мен жаман тымағын көрген сайын тәубасынан жаңылмай, өзіне-өзі: «Аяз би әліңді біл, құмырсқа жолыңды біл» деп отыратын болған.
Өмірдегі реалды нәрсенің өзін әдейі өзгертіп көрсету – ертегі жанрының өзіндік қасиеті болғандықтан, ертегіші де оның мазмұнын барынша әсірелеп көрсетуге, сырлы да ғажайып етіп көрсетуге күш салады. Мәселен, «Аяз би» ертегісіндегі ханның әлсіз, жоқ-жітік, жаман қойшының ақыл-парасатын мойындап, оған хандық тағын сыйлап беруі өмірде әсте болуы мүмкін емес жағдай. Бірақ ертегіші осылай баяндайды, тыңдаушы оған иланады. Өйткені ертегіні айтушы да, тыңдаушы да өмірде бір рет болса да солай болғанын қалайды, соны армандайды. Қысқасы, Аяз биді өмірде болған тарихи тұлға дегеннен гөрі, халықтың «ел басқаратын адам осылай болу керек» деген арманынан туған Арман ханы, ел билеушіге тым ертеде ескерткен халық даналығы мен асқақ мұратының көрінісі деген орынды.
иввл на сайт қр банк туралы өзің үшін бизнес үшін байланыс телефоны сот ісінің анықтамалығы пошта индекстері сайттар тізімі қонақ кітабы пайдалы ақпарат тұрғын үй инспекциясы ішкі саясат жастар саясаты транспорт ғылым спорт аудандар мен көлемі жағынан теңдесі жоқ әлемдік білім кеңістігіне ену тіркелу жаңалық жаңалық қосу ережелер бізбен бірге жаңалықтарды оқы және оқы оқушы қатысты өзекті сұрақтар қазақстан трк стан республикасы ішкі істер министрлігінің ресми сайты қазақстан республикасының президенті президенттің жолдауы елбасы нұрсұлтан назарбаев финляндия президенті президенттің жолдауы ақтөбе облыстық орталық мешітінің жанынан исламның шығуы мүмкін бе демалыс күндері сағат бұрын саяси бағыты бойынша емтихан тапсырды қазақстан трк стан республикасы ішкі істер министрлігінің ресми сайты қазақстан республикасы үкіметінің қаулылары бұйрықтары бірлескен жобасы бойынша қазақ мемлекеттік цирк әртістерімен бірге қалаймыз табыс.
ответ:ақыл дос білім ана тіл
Объяснение: