Тоғызқұмалақ – әлемдік мәдениетінің озық үлгілерімен бой теңестіре алатынзияткерлік (интеллектуалдық) ойын, логикалық ойлау өнері. Археолог-ғалымдарының пайымдауынша ойынның пайда болу мерзімі 4000 жыл шамасын қамтиды. Жасөспірім ұрпақтың дене шынықтыру тәрбиесімен қатар, ақыл-ойынын дамуына да зор мән берген бабаларымыз осы ойынды ойлап тауып, зердегілік және зияткерлік даму құралы ретінде қолданған.
Тоғызқұмалақ ойыны республикалық деңгейде Қазақстан Республикасы, Қырғызстан, Моңғолия, Ресейде, Алтай мен Қаратай-Шеркессия елдерінде ойналады. Қытайда және Еуропа елдерінде ойынды ақпараттық жағынан насихаттап отырған көптеген жанашырлары бар. Американың Нью-Йорк қаласындағы Аляска Университеті Тоғызқұмалақ ойынын зерттеумен айналысып отыр. Қазақстан Республикасында қазір спорт түрі ретінде Тоғызқұмалақ қанатын қеңге жайып, танымал ойын болып дамуда.
Мен тоғызқұмалақ ойнын жақсы көремін.
– Сәлем,Омар!
– Сәлем,Самал!Қалайсың?
– Жақсы,өзің ше?
– Өте керемет.Себебі,көктем келді!
– Оның не қуанары бар?Сабақтың аяқталуына аз қалды демесең...
– Жылы жақтан құтсар ұшып келеді ғой.Мен бұл мезгілді сол үшін жақсы көремін.
– Түсінікті.Ал сенің сүйікті құсың қайсысы?
– Білмеймін,маған көрген құстарымның бәрі ұнап жатыр.Әсіресе,бүркіттер.
– Ал маған аққу ұнайды.Сондай әдемі құс.
– Мен секілді сенің де пингвин,түйеқұс секілді құстарды көргің келетін шығар,иә?
– Әрине!Олар ерекше құстар ғой.
– Болашақта оларды көретінімізге сенімдімін!Әзірше сау бол!
– Келесі кездескенше!
Көрме – белгілі бір қоғамның не жеке адамның материалдық және рухани жетістіктерін көпшілікке көрсету.
Көрменің бірнеше түрі бар.[1]
Алдына қойған мақсатына қарай – сауда, ғылыми-техникалық, өндіріс, құрылыс көрмелері, т.б.
Өткізілу мерзіміне қарай – кезекті (жыл сайын, жыларалық, екі жылда т.б.) немесе кезексіз (мереке, конгресс, съезд т.б. байланысты көрмелер), тұрақты (мысалы, халық шаруашылық жетістіктер көрмесі).[2]
Көрмелерге қойылатын заттар түріне қарай экономика, ғылым, техника және мәдениеттің барлық салаларын қамтитын көрмелер де болады. Көрмелер қатысушылар құрамына қарай дүниежүзілік, халықаралық, аймақтық көрме ретінде ұйымдастырылады.