М
Молодежь
К
Компьютеры-и-электроника
Д
Дом-и-сад
С
Стиль-и-уход-за-собой
П
Праздники-и-традиции
Т
Транспорт
П
Путешествия
С
Семейная-жизнь
Ф
Философия-и-религия
Б
Без категории
М
Мир-работы
Х
Хобби-и-рукоделие
И
Искусство-и-развлечения
В
Взаимоотношения
З
Здоровье
К
Кулинария-и-гостеприимство
Ф
Финансы-и-бизнес
П
Питомцы-и-животные
О
Образование
О
Образование-и-коммуникации
SemenBio
SemenBio
15.04.2022 13:40 •  Қазақ тiлi

Меңгеріле байланысқан сөз тіркесі

👇
Ответ:
Айла2010
Айла2010
15.04.2022

Етістіктермен меңгеріле байланысып, әр түрлі қарым-қатынаста жұмсалатын сөздер – есімдер.

Есідер етістіктерге қатысты болып меңгеріле байланысу үшін табыс, барыс, жатыс, шығыс, көмектес жалғауларының бірінде айтылады. Бұл жалғаулар – есімдерді етістіктермен ұластырушы ғана емес, сөздердің синтаксистік қызметтерін саралайтын да тұлғалар. Сондықтан меңгерудің етістікті сөз тіркесін құрауда мәні ерекше.

Аталған септік жалғаулардыңсинтаксистік қызметі, негізінде етістіктердің лексикалық мағыналарымен байланысты болады да, сөз тіркестерінің бағыныңқы сыңарларына септік жалғауы басыңқы сөздердің ыңғайына қарай жалғанады. Мысалы, шық, түс, қара, жібер етістіктері барыс, шығыс, көмектес жалғауларындағы сөздерді керек етіп, оларды өздеріне бағындырып тұрады. Мысалы:

шық – тауға шық, үйден шық, сатымен шық;

түс – суға түс, аттан түс, арқанмен түс.

Меңгеру – синтаксистік байланыс формаларының ең жиі ұшырайтын түрі. Меңгеруде де сөз тіркестерінің бағыныңқы сыңары, қиысудағыдай, басыңқы сөздің ыңғайына еріп, белгілі жалғауда тұрады. Бірақ ол екеуінің үлкен айырмашылығы бар. Егер қиысуда бағыныңқы сөз(баяндауыш) басыңқы сөздің(бастауыш) грамматикалық мағынасына, тұлғасына қарай райлас болып тұлғаланса, меңгеруде сөз тіркесіндегі сөздердің арасында тұлғалық райласу болмайды, тек бағыныңқы сөз басыңқы сөздің лексикалық мағынасының әуеніне қарай тұлғаланады. Түркі тілдерінде, оның бір қазақ тілінде, кейбір жалғаудағы сөздерді меңгере алатын етістіктерге етіс қосымшасын жалғап айтқанда, олардың меңгеретін сөздерінің де тұлғалары өзгерілетіні бар. Мысалы:

Ол мені көрді – ол маған көрінеді.

Ол сені байқамады – ол саған байқалмады.

Мұндайда септік жалғаулары етіс қосымшаларына бейімделі өзгерілмейді, сол қосымшалар арқылы етістіктердің мағыналары өзгертілетіндіктен, олардың меңгеру тұлғасы да басқа болуы мүмкін. Мысалы, сұра табыс жалғауын керек етсе, сұран керек етпейді, түсіндір барыс жалғаулы сөзді меңгерсе, түсін меңгермейді.

Меңгеріле байланысқан етістікті сөз тіркестері бағыныңқы сөздің тұлғасына қарай былай бөлінеді:

Табыс жалғаулы сөз тіркестері

Барыс жалғаулы сөз тіркестері

Шығыс жалғаулы сөз тіркестері

Жатыс жалғаулы сөз тіркестері

Көмектес жалғаулы сөз тіркестері.

4,4(5 оценок)
Открыть все ответы
Ответ:
Няшка1097
Няшка1097
15.04.2022

Қолөнер ғасырлар бойы дамып қалыпттасып келе жатқан халық шығармашылығы.Ол талай ғасырлар кезеңінен өтіп түрленіп жаңарып келіп атадан балаға қалған мұра ретінде бізге жеткен дәстүрлі өнер .Ол арқылы біз үлкен рухани эстетикалқ тәлім алып өнер әлеміне қанат қағамыз. Өнер туындылары белгілі бір дәуірде,сол дәуірде өмір сурген халықтың тұрмыс тіршілігін бейнелейді. Халықтың асқақ арманын, табиғат сұлулығын, ішкі жан сезімін өнер арқылы білдірген. Өнер туындылары арқылы белгілі бір халықтың тарихын білуге болады.

Қолөнер қашанда заман, өмір ағымымен туындап, дамып отырады. Қазақ қолқөнернің өсу жолы өзіне тән даму тарихы бар. Ол тарих сонау көне замандардан басталады. Қазақ халқы кең байтақ республика жеріндегі ертеден қалыптасқан көне мәдениеттің тікелей мұрагері ғана емес, сол дәстүрлерді дамытушы, жаңғыртып байытушы. Бұл процеске әр кезеңде Қазақстан аумағына жан-жақтан келген көшпелі тайпалармен халықтардың, сондай-ақ Ресей, Орта Азия халықтарының да мәдениеті әсер етті. ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғасырдың басында қазақ халқының дәстүрлі өнері айтарлықтай жоғары деңгейге көтерілді

Кеңес үкіметіне дейінгі қазақ халқының қолөнерінің дамуын этнографиялық тұрғыда зерттеудің ғылым үшін маңызы өме зор. Өйткені қазақ қолөнері – жалпы халық мәдениетінің ішіндегі негізгі салалардың бәрі.

Қазақ халқының тұрмысында ежелден бері ағатан жасалатын үй бұйымдарының алатын орны ерекше. Ағаш өңдеуді кәсіп еткен шеберлерді халық олардың өндіретін бұйымдарына қарай үйші, ерші, арбашы, ұста деп. даралап бөлген

4,5(29 оценок)
Ответ:
bugaerstasy
bugaerstasy
15.04.2022

ответ: Біздің мектепте Мəнгілік ел туралы консерт болды .Біз көптеген мағлұмат алдық .Міне концерт аяқталатын деп қалды сол кезде Əдебиет мұғалімі сөйледі Біздің консертіміздің аты Мəнгілік ел ата - бабамыздын арманы .Осыған олар бірліктің арқасында жетті Оләр біздің дінімізді салт - дəстүрімізді сақтады Бізге осыны аманат етіп барып мұраттары на жетті Аға ұрпақ өкілдері күшім ізді нығайту ға көмектесті Оләр кекінші буындарға осыны сақтауға болашақта жарқырап өмір сүру ге мүмкіндік берді Деп аяқтады Осыдан түсінгенім ата бабамыз біз үшін қан төкті біз соны сақтауымыз керек    тіпті Айжан да солай ойлайды екен егер біздің бірлігіміз бен татулығымыз болса бізді ешкім жене алмайды

Объяснение:

4,5(30 оценок)
Это интересно:
Новые ответы от MOGZ: Қазақ тiлi
logo
Вход Регистрация
Что ты хочешь узнать?
Спроси Mozg
Открыть лучший ответ