1.Қиял- сыртқы заттарды,құбылыстарды жаңадан өңдеп,жаңартып,бейнелеу арқылы көрінетін,жануарларда болмайтын тек адамға ғана тән психикалық процесс.Қиялдау адамның жас ерекшелігіне және өскен ортасына байланысты болады.Адам қиялдағанда ми қабығында неше түрлі камбинациялар жасалып жаңадан бейнелер туып отырады екен.
2.Қиял дегеніміз бір нәрсені көріп оны бейсанада жетілдіру.Қиялдың шегі болмайды.Бос қиялға беріліп уақытыңды жоғалту дұрыс емес.Қияли болып кетіпті,-деп айтпаса керек. Арман дегеніміз белгілі бір мақсатқа бағытталған ой.Арман болашақта жақсы бір мақсатты алға қойып соған жету үшін тынымсыз еңбектену.Арманың орындалсын,-деп бекер бата бермеген аталарымыз.Арман мен қиялдың ұқсастығы бейсанамен ойланатыны,айырмашылығы арманға мақсат қойып қол жеткізуге болатындығы.Ал қиялдың шегі жоқ.
3.Қиялшыл кім?Достарымның арасында қиялға беріліп,болмайтын нәрселерді болдырып,қиял сәйгүлігіне мініп әр нәрсені қиялдап отыратын Самат досым бар.Қиялын айтса жүзіңе күлкі үйіріледі.Негізі армандау,қиялдау адам болмысына тән құбылыс.Шығармашылық адамдарында жиі кездеседі.Қияли досымның қияли ертегі кітабының авторы болмасына кім кепіл?
4.Қиял ғажайып ертегі халықтың арманын қияли ғажайып кейіпкерлер арқылы баяндайды.Қиял ғажайып ертегілер бас кейіпкері-халық арманы.Қиял ғажайып ертегінің ерекшелігі үнемі бір жанрдан кінші жанрға ауысып отырады.Ертегі дегеніміз-фольклорлық көркем проза.Ертегінің мақсаты-ғибрат ұсынып,эстетикалық ләззәт сыйлау,тәрбиелік маңызының болуы.Айырмашылығыда осында.
Фантастика - ең ескі жанр. Қазақ ертегілерінің ғажайып кейіпкерлері: таусоғар, желаяқ, саққұлақ, жалғыз көзді дәу, жалмауыз кемпірлер - өз заманындағы фантастикалық бейнелер. Аталмыш жанрдың түп атасы - ауыз әдебиеті. Ал біздің заманымыздың еншісі - ғылыми фантастика. Кезінде фантаст жазушыларымыздың қаламынан туған «робот» есімді темір адамдар жеті қат көктегі жұлдыздар әлемінде қадам басып, жер астына дейін сапар шекті. Кеңес дәуірінде осындай қиял-ғажайыпқа толы романдар, повестер, хикаяттар, әңгімелер жетіп артылатын. Олардың бәрі келешек пен өткен заманның құпияларын барлап, хал-қадерінше әдебиеттің, мәдениеттің дамуына ықпал етті.
Ал қазір ше? Қазіргі оқырман ондай қиял-ғажайыптарға сенуден қалып барады.