Объяснение:
«...- Ертеде бір жетім бала болыпты… - деп Аян екінші ертегісін
бастады.
Сыбырлай шыққан даусында өз айтқанына қалайд ақалтқысыз
сендіретіндей керемет бір күш бар.. Ғажап ертегілер еді…
Дүниедегі жақсылық атаулының бәр-бәрі: ерлік те, ізгілік те,
сұлулық пен ақылдылық та, әйтеуір адамға тән не бір асыл
қасиеттің барлығы да сол Аянның ертегілерінде болушы еді. Аян
батырлық туралы ертегі айтқанда, біз - алым-жұлым киінген қара
борбай балалар бір сәтке жадау қалпымызды ұмытып, шетімізден:
көк семсерді жарқ-жұрқ еткізіп, атойнақтатып жауға қарсы
арыстанша шабатын нағыз қас батырдай сезінуші едік өзімізді..»
Ол 1931 ж. 9-шы ақпанда Алматы облысы, қазіргі Райымбек (бұрынғы Нарынқол) ауданының Қарасаз ауылында дүниеге келген. Албан тайпасынан шыққан. Ақынның туған күні жөнінде екі түрлі ақпарат бар. Алайда, құжаттар бойынша ақынның туған күні ақпанның 9-нда тойланады. Екінші ақпарат: ақынның анасы Нағиман апа былай деген: «Мұқағалиым 1931 жылы наурыз айының 8-інде дүниеге келген болатын. Жаңылысуым мүмкін емес. Себебі балам мынау фәнидің есігін ашқаннан біраз уақыт кейін Наурыз тойы болады, наурыз көже жасаймыз деп күтіп отырғанбыз.» Мұқағали Мақатаев атындағы әдеби сыйлықтың лауреаты Оразақын Асқар ақынның екінші туған күніне байланысты мынадай сөз айтады: «Ал құжат бойынша Мұқағали 9 ақпанда дүниеге келген. Бұл куәлікті ақын ес білген кезде сол кездегі сайлау науқанына байланысты өзі жаздырып алған екен».[1] Азан шақырып қойылған аты - Мұхаммедқали.[2] Әкесі қарапайым шаруашы:колхозда сушы, шалғышы болып істеген. Мұқағали үйдің тұңғышы болған, оның артынан бір қыз және үш ұл туған. Ақынның қарындасы мен алғашқы інісі ерте көз жұмған. Соңғыларының есімдері - Тоқтарбай мен Көрпеш. Қазақ дәстүрі бойынша үйдің алғашқы баласы ата-әжесінен тәрбие алуы тиіс, сондықтан Мұқағали әжесі Тиынның қолында өсіп, анасын жеңгесіндей қабылдайды. Балалық шағы соғыспен қатар өткендіктен, ақын тағдырдың ащы дәмін ерте татады("Неңді сенің аңсаймын,бала шағым?"). Мұқағалидің әкесі 1941ж Калиниград майданында қаза табады.[2]
Батыс аймақта Орал, Ақтөбе қалалары бар.