Әңгіме.
Қорықта.
Он төрт жасар Асан табиғатты қорғау мақсатында оқушылар арасында ұйымдастырылған облыстық "Табиғат – анамыз" атты жобалар байқауында бас жүлдені жеңіп алған еді. Ал жеңімпазға Алакөл мемлекеттік табиғи қорығына тегін жолдама берілді. Асан қатты қуанды.
Қорықта ол көп нәрсені көрді, білгені де біраз. Бұл қорық Тентек сағасының табиғатын және Алакөл аралдарындағы сирек кездесетін жануарларды сақтап қалу мақсатында ұйымдастырылған екен. Қорықтың аумағы 12 телімге бөлінген. Қорық аумағындағы аралдар құстардың топталып ұя салуына өте қолайлы. Сондықтан да қорықты нағыз «құс базары» деп атауға болады. Асан бұрын мүлдем көрмеген құстардың түрлерімен танысты. Қорық жануарлар дүниесіне өте бай. Мұнда балықтардың 17, қосмекенділердің 2, бауырымен жорғалаушылардың 14, құстардың 324 және сүтқоректілердің 33 түрі кездеседі. Омыртқасыздардан инеліктердің 34 түрі бар. Құстардың 16 түрі (бұйра бірқазан, қалбағай, қара дегелек, безгелдек, дуадақ, үкі, т.б.) және балқаш алабұғасы Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген. Өсімдік жамылғысына да бай. Алакөл қорығының туризмді дамытудағы маңызы зор екенін Асан өз көзімен көріп келген еді.
Берілген өлең:
Ауыл басы ақсақал,
Теріс билік айтпаған.
Аға адамдар алдында, жастар ойнап, күлмеген.
Ата-анасын жылатып, ұлы тастап кетпеген.
Әке тұрып, ұл сөйле, қазақта әсте болмаған.
Мақал-мәтелдер:
Ағасы бардың жағасы бар, інісі бардың тынысы бар.
Атаңа не қылсаң,алдыңа сол келер. Ата тұрып ұл сөйлегеннен без. Ақылды қария-ағын дария.
Өлеңде айтылған ойлар мен мақал-мәтелдерді сәйкестендіру:
1.Ауыл басы ақсақал, теріс билік айтпаған. – "Ақылды қария – ағын дария".
2.Аға адамдар алдында жастар ойнап, күлмеген. – "Ағасы бардың жағасы бар, інісі бардың тынысы бар".
3. Ата-анасын жылатып, ұлы тастап кетпеген. – "Атаңа не қылсаң, алдыңа сол келер".
4. Әке тұрып, ұл сөйле, қазақта әсте болмаған. – "Ата тұрып ұл сөйлегеннен без".
Көмекші есімдер: басы, алдында.