Қарлығаштар - салмақпен 20-25 граммды жұмық шымшыктар. Бас ересек құстардың дененің үсті жылтырақ қайтумен черно-синий түске деген бояулы, ал алқым ақ. Бас жас балапандардың өң бас дене қоңыр, жарқ.
Барлық Еуразияда таратып жібер-, басқа шеткі солтүстіктің. Қарлығаштар - перелетные құстар. Африкада немесе Азияда қыстайды.
Жазғытұры прилетают, сәуірде. Қарлығаштар арада елдімекендерде ұялайды немесе жартастарда тауларда. Ұяшықтар түрінде терең айшанақтың қабырғаға деген прикрепляют. Оларды сусоқты грунттан жасайды және жүнмен, шөппен выстилают.
Азықтан- баста жазға аулайтын құрт-құмырсқалармен. Жаман ауа райыға қоңыздың және өрмекшілердің үйдің қабырғаларында жияды.
Соңында тамыздың - қыркүйекте ойнақтарға деген жиналады және қыстауға деген кетеді.
Мағжан Бекенұлы Жұмабаев 1893 жылы 25 маусымда Солтүстік Қазақстан облысы, қазіргі Мағжан Жұмабаев ауданы, Сасықкөл жағасында дүниеге келген. Алаш қозғалысының қайраткері, ақын, қазақ әдебиетінің жарқын жұлдызы. Азан шақырып қойған аты – Әбілмағжан
Атасы – Жұмабай қажы. Әкесі Бекен саудамен айналысқан дәулетті адам болған. Бекен өжет, өте пысық еді. Қоянды базарына жиі қатынайтын. Сол ұзын жолда ыңылдап өлең шығарады екен. Отыздың бел ортасында елге билік айтуға қолы жетті, болыстыққа сайланды.
Анасының есімі – Гүлсім. Гүлсім – Қызылжарда тұратын керей Әшірбек (Әшірбектің ағасы Құрманбайдан Мағжанның болашақ әйелі Зылиха туады) деген саудагердің қызы. Мағжан бойындағы серілік, ақындық қасиеттер әкеден болса, жүрегінің жұмсақтығы, нәзіктігі, жолдас, достыққа қалтқысыздығы, жұртқа қайырымдылығы осы шешесінен деседі.
Мағжан ауыл молдасынан сауатын ашып, 1905-1910 жылдары Қызылжардағы №1 мешіт жанында белгілі татар зиялысы, мұсылман халықтарының азаттығы жолында күрескен М.Бегишевтің ұйымдастыруымен ашылған медреседе оқыды. Медреседе Бегишевтен Шығыс халықтарының тарихынан дәріс алды, қазақ, татар әдебиеттерін, Фирдоуси, Сағди, Хафиз, Омар Һайям, Низами, Науаи секілді шығыс ақындарының дастандарын оқып үйренді.