5-тапсырма. Мәтінді оқып, ақпараттың тақырыпқа қатыс- тылығын талда. Ол үшін мәтінді екі бөлікке бөліп, топ құраңдар. Әр топ
этикеттік сөздердің қандай жағдаятта айтылатынын рөлге кіріп тал-
дасын.
Сөйлеу этикетіне жататын сөздердің бірі қоштасуға қатысты
сөздер: сау болыңыз, қош болып тұрыңыз, келесі кездескенше,
көріскенше күн жақсы, жайлы жатып, жақсы тұрыңыз, жолы-
ңыз болсын, сапар сәтті болсын т.б жағдаятқа орай қолданылатын
мұндай сөздерде де мағыналық реңк, айырма бар. Мәселен, бүгін-
ертең немесе таяу күнде кездесетін, хабарласатын қызметтес адам-
мен «Көріскенше күн жақсы!», «Аман барып, сау қайтыңыз!» деп
қоштаспайтыны белгілі. Ал алыс жол, ұзақ сапарға аттанып бара
жатқан жолаушыға «Сау болыңыз!» деп қана қою салғырттықты
білдіреді, сондықтан мұндайда «Сапар сәтті болсын!», «Жолыңы
болсын!» тәрізді сөз орамдары қолданылады.
Сөйлеу этикетіне жататын эмоцияға бай сөздер тобы - құт
тықтауға қатысты сөздер. Адамдар біреудің қуанышына әрдайы
ортақтасып, ықылас білдіреді. Әсіресе, жасы үлкен кісіле
1. Кісі елінде сұлтан болғанша,
Өз еліңде ұлтан бол.
2. Өз елім, өлең төсегім.
3. Мал қонысын іздейді,
Ер жігіт туысын іздейді.
4. Ел-елдің барі жақсы,
Өз елің барінен жақсы.
5. Іргесі берік елді
Жау ала алмас,
Ауызы бір елді
Дау ала алмас.
6. Сұңқар киясын сағынады,
Торғай ұясын сағынады.
7. Ұлтарақтай болса да
Ата қонысы жер қымбат.
Ат төбеліндей болса да
Туып өскен ел қымбат.
8. Жат елдің жақсысы болғанша,
Өз еліңнің сақшысы бол.
9. Есі бар жігіт елін табар,
Есі жоқ жігіт жаттың отын жағар.