1.көгілдір ақ жайма жер-жиһан киіндіреді.(аспан) голубая простыня весь свет одевает.(небо) 2.тұрады, дейін аспанға жетеді. (кемпірқосақ.) встанет, до небу достанет. (радуга.) 3.кім төкпе жаңбырдың астында шаштарды суламайды? (шашсыз.)кто под проливным дождем не намочит волосы? (лысый.) 4. не мынадай : жұмсаққа деген қатты сұғынады, қарамастан және түйіршіктер қатар алқылдайды? (сеpьги.)что такое: твердое в мягкое вставляется, и шарики рядом болтаются? (сеpьги.) 5. қызыл басайлакер жұмыс істейді(тоқылдақ)красная головкаработает ловко(дятел)6. аймақ көрікті, да жетпейсің.(көкжиек) виден край, да не дойдешь.(горизонт) 7. неше бы не жеді, ешқашан тоқ болмайды.(от) сколько бы ни ел, никогда сыт не будет.(огонь) 8. мида жылайды, ал мидан бармайды.(қшы) в болоте плачет, а из болота не идет.(кулик) 9. бірді таста- - сау уысты алды.(дән) одно бросил — целую горсть взял.(зерно) 10. қолмен, аяқтармен, ал в тауды лезет.(қамыр) без рук, без ног, а в гору лезет.(тесто)
Орфоэпия (гр. 'orthos' – дұрыс, epos – сөз, сөйлеу) – сөздер мен сөз тіркестерінің дұрыс айтылу ережелерінің жиынтығы. Тілдегі сөздердің айтылуы мен жазылуы бірдей бола бермейді. Қазақ тілінің дыбыс үндестігіне сәйкес көптеген сөздер орфография нормадан ауытқып айтылады. Мысалы, құлұн, өнөр, түңгү, Амаңгелді, көг гүл, айталады, ағиық, т.б. Сөздерді дұрыс айту нормалары дыбыс үндестігіне, яғни ілгерінді, кейінді, тоғыспалы ықпал заңдылықтарына негізделеді. Сөздердің дұрыс айтылуы орфоэпия сөздіктерде көрсетіліп отырады.
