Менің балалық шағым Ақтөбе өңіріндегі Шалқар қаласындағы Шілікті дейтін атының өзі керемет бір елді мекенде өтті. Біздің үйде менің бір апам, бір ағам бар. Үшеуіміз өте тату болдық. Ағам үлкен оны көбіне еркелетіп ұл деп жұмсамайды. Ал бізді апамыз екеумізді кқп жұмсайтын. Әрбір баланың балалық шағы өте қызықты, ойынға толы болады. Сол сияқты менің де балалық шағым қызықты өтті. Көршілердің балаларымен күнде төбелесіп қалатынбыз. Ауылға қаладан қыздар, балдар қыдырып келеді солармен танысып, көшеге шығып асыр салып ойнайтынбыз. Ешқашан ойынға тоймай, үй көрмейтінбіз. Менің әжем өте қатал адам болатын күнде кешкісін ойнап келгенде қайда жүрсіңдер деп бізді ұратын. Ертеңісіне бізді күні бойы су тасуға, тезек теруге, тапай басуға жаза ретінде салып қоятын. Осындай тірліктің арқасында еңбекқор болып өстік. Осы кезде сол әжеме үлкен алғыс айтам. Бізді жұмысқа салып қояды деп жыласақ, ол бізді еңбекке үйренсін деп жұмыс жасатады екенғо. Қазіргі балалар өте бақытты сол кездердегідей қазір ешкім тезек теріп, тапай басып, тіпті суды да тасымайды. Мен қазір де өте бақытты баламын. Себебі ата-анам қасымда, өмірлік ұстанымым бар, бақытты жанмын!
с казахским
Күлтегін жазуы —ежелгі түркі жазба ескерткіші. Моңғолиядағы Орхон
өзені бойының жанынан орнатылған. Ескерткіштің биіктігі 3,15 м., ені 1,34,
қалыңдығы 0,41 м. Тас бағана бес бұрышты, қырларында айдаһардың суреттері мен
қаған таңбалары бейнеленген. Күлтегін ескерткіші туралы алғашқы мәліметтер 19
ғасырдағы батыс зерттеушілерінің еңбектерінде жариялана бастады. Екі
құлпытастағы құпия жазуларды түркітанушылар көпке дейін оқи алмай келді.
1893 жылы 25 қарашада Дания ғалымы В.Томсен Орхон жазба жәдігерлерін
оқудың кілтін тапты. Содан кейін орыс академигі В.В.Радлов мәтінді зерттеді. Осы
зерттеулерден кейін құлпытастарға қашалған жазулар Күлтегін батырдың ерлік
істері туралы қаhармандық дастан екендігі белгілі болды. Радлов , С.Е.Малов, қазақ
ғалымдары С.Аманжолов, Ғ.Айдаров, Қ.Өмірәлиев, т.б. түркітанушылар Орхон
жазба жәдігерлерінің түркі тіліндегі мәтінін оқып, оны тілдік, әдеби, тарихи
тұрғыдан зерттеді. Күлтегін ескерткішінің бірі ғылымда «кіші жазу», ал екіншісі
«үлкен жазу» деп аталып кеткен. Бұлар түркі елінің даңқты әскери қолбасшысы
Күлтегіннің жауынгерлік жорықтарын бейнелеген. «Күлтегін батыр жайындағы бұл
екі дастанның да авторы аса дарынды ақыны, көрнекті қоғам қайраткері Иоллығ
тегін . «Күлтегін» жырының үлкен жазуы көлемі жағынан 428 өлең жолынан
тұрады. Бұл жыр алты оқиғадан құралған.
«Ер есімі- ел есінде» дегендей, бұл ескерткіштің көшірмесі Нұр-Сұлтан
қаласындағы Гумилев атындағы университетінің алаңында орнатылған.
1. Мәтіннің стилі мен жанрын анықтап, себебін дәлелдеңіз.
2. Мәтінде қарамен жазылған сөздерге синоним сөздерін табыңыз.
3. Мәтіндегі мақал-мәтелдерді автор қандай мақсатта қолданған?
4. Қазақ жазуының даму тарихы туралы пікіріңді білдір.
1. шейін
2 үшін
3 қарай
4 сайын
5 арқылы
6 қарай
Объяснение: