Қазақ қолөнершілері Қазақ кәсіпшіліктерін дамытуға әсер ететін негізгі факторлар - шаруашылық қызметінің негізгі түрлері: мал шаруашылығының және көшпелі мал шаруашылығы және суармалы егіншілік, сондай-ақ орналасудың географиялық ерекшеліктері. Ежелгі Ұлы Жібек жолы көне заманнан бері заманауи Қазақстан аумағынан өтіп, сауда қатынастары мен басқа елдермен мәдени алмасуға жол ашты. Бұдан басқа, қазақтар ұзақ уақыт бойы кенді игере алды және металл өңдеуде шеберлер болды: алтын, күміс, темір, мыс.
30 сәуірден бастап қазақ халқының әртүрлі сәндік-қолданбалы өнері бойынша экспонаттар жиынтығы болып табылатын «Қазақтың қымбат қалдықтары» атты көрмені тамашалауға болады. Көрермен залы зергерлік бұйымдармен, қазақ ұлттық киімдерімен «сақеле», ас үй ыдыстары, ыдыс-аяқ, жылқы техникасы мен қару-жарақ сияқты дәстүрлі мәліметтермен, сондай-ақ қазақтың киіз үйінің интерьерлі безендірілуімен танысады. себебі бұл ұлттық мәдени тарихта ерекше рөл атқарады. Археологиялық қазбалар құнды металдарды өндіру Қазақстанның ежелгі дәуірінен бастап дамығанын дәлелдейді, қазақстандық қолөнершілер негізінен жалғыз жұмыс жасап, олардың ұрпақтарына қолөнер шеберлерінің құпияларын берді. Зергерлік бұйымдар әйелдердің зергерлік бұйымдарын сырға, білезіктерге, сақиналарға, сақиналарға, құлақ аспаптарына және басқаларына айналдырды. Көптеген зергерлік бұйымдардың ішінде, өңіржияктың зергерлік бұйымдары, көзі нашар қорғалған деп есептелген, емшек емізетін жас аналарға міндетті болды.
Асан қайғы (Хасан) Сәбитұлы[1](14 ғасырдың ақыры – 15 ғасырдың басы) – мемлекет қайраткері, ақын, жырау, би, философ. Әз Жәнібек ханның ақылшысы болған. Әкесі Сәбит Арал өңірінің Сырдария жағасын мекен еткен. Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, «Жеті әулие» қорымындағы Асан ата кесенесі - Асан Қайғы мазары делінеді.
Асан Қайғы Сәбитұлы XIV ғасырда ғұмыр кешкен, Алтын Орда, қазақтың данышпан ақылгөй жырауы, өз дәуірінің абызы, бас биі, Шоқан Уәлихановтың айтуы бойынша, қазақ халқының қамын, болашағын ойлаған "дала философы", осындай ойшыл, ел қамын жеп, қайғы-қасірет кешкен Асан атына кейін "қайғы" сөзі қосылып аңыздалып кеткен. Шежіре-аңыздардың айтуынша Асанның әкесі Сәбит ұзақ жасаған, он сегіз мың ғаламның, құстың, жан-жануардың тілін білетін, өзі көріпкел әулие, атақты саятшы болса керек. Ол баласы Асанды ес білгеннен осындай қасиеттерге баулып өсіреді. Сондай өнегелі, ұлағатты тәрбие көрген Асан жас кезінен-ақ туған халқынын қамын, оның келешекте ірі де, іргелі ел болу жағын ойластыра бастайды. Сондықтан да ол жас болса да хан, сұлтан, би, бектермен бірге жүріп, оларға ақыл қосысады, ой-пікір жарыстырып, тайталасып ержетеді. Бозбала кезінен-ақ ол ақындық-жыраулық, шешендік, тапқырлық өнерді жете меңгереді. Ел дауын, жер дауын, әдет-ғұрып мәселесін шешерде оның ақылдылығы, алғырлығы, кесімді, шешімді билік сөздері өзге би, шешендерден үстем боп шыға береді. Әз Жәнібек (туған жылы 1342) Бүкіл Алаш жұртын билеген, Алтын Орда ханы Асан жырау сол Әз Жәнібекпен бірге талай-талай мәселелерді баскаруға, шешуге араласады. Әз Жәнібек өлген соң Асан би Дешті Қыпшаққа қайта оралады. Алайда ордадан бөлінген рулар Шу, Сарысу бойына орналасқан соң, ел іргесі берік, ағайын арасы тату болуы жолында күреседі. Асанқайғы ең алдымен хандық үкіметті күшейту, елдің қорғаныс қабілетін арттыру қажет деп санайды. "Әз Жәнібек ханды уақытша табысқа мастанып кеттің, қазақ халқының, Алтын Орда болашағын жете ойламайсың деп сөгеді".
Объяснение: