БЫНДЫ ОНЛПМ Келесі жылдан Қазақстанда көне руна жазуы күні мемлекеттік деңгейде атап өтіледі. Бұл
жөнінде бүгін Астанада өткен түркі жазбаларымен мәдени күндерінің аясында
мемлекетінің 1 100 жылдығына арналған «Еуразия қыпшақтары, тарих, тіл және жазба
Кимек
ескерткіштері» халықаралық ғылыми конференциясында түркітанушы ғалым Алдан Смайыл
мәліметті: «Көне жазулардың тарихын мектеп оқушылары білмейді. Біз соны осы күнге дейін
тереңдетіп оқыта алмай отырмыз. Сонда не істеуіміз керек?
Осының барлығын ойлай келе, өткен жылы Үкіметке тағы да хат жолдадық. Хаттың негізгі
максаты – руна жазуының күндерін біз арнайы өткізуіміз керек. Ғылыми тұрғыда, салтанатты
тұрғыда дейсіз бе, әйтеуір өткізуіміз қажет», деді ол. Ғалым, осы ретте, славян елдерінің
бізге үлгі көрсетіп келе жатканына талай жылдың болғанын атап өтті. «Славян жазуы күнінің
халықаралық деңгейде өткізіліп келе жатқанына он жылдан асып кетті. Олар жай ғана
өткізбей, славян мәдениетінің ұлылығын дәлелдеуге арнайды. Әлемде тек қана бір тіл ғана
болған сияқты, ол славян жазуы сияқты өткізеді. Соған әлемдегі бүкіл славян танушы
ғалымдарды шақырады, тіпті барлық республикада, Қазақстанның өзінде өткізіп келе
жатырмыз. Целиноград қаласы болып тұрғанда, славян жазбасының күні осы жерде өтті. Ал
руна-сына жазуы туралы ештеңе демейміз. Сол тойлар өтіп жатқанда, іштей қынжылатынбыз.
Одан да бұрын пайда болған кәне жазуымыз бар. Тіпті кейбір ғалымдардың дәлелдеуінше,
грек әліпбиіне, кириллицаға негіз болған руна жазуын неге дәріптемейміз деп іштей
толғанатынбыз», – деп ой бөлісті түркі танушы.
Осыған байланысты ғалымдар таяуда тағы да республика Премьер-министріне сауал
жолдаған. Олар сына жазуының, жалпы түркі жазбаларының тарихын мектепте және жоғары
оқу орындарында терең деп болмасада, жеткілікті деңгейде оқыту қажеттігін алға тартқан. Ол
үшін арнайы ғылыми-әдістемелік бағдарлама әзірлеу керек. «Екіншіден, Қазақстанда жыл
сайын сына жазуы күнін атап өтуіміз керек. Осыған тек қана біз емес, түркі тілдес елдердің
Ынтымақтастығы кеңесі, халықаралық түркі академиясы, түркі тілдес елдердің парламенттік
ассамблеясының күшін біріктіре отырып, түркі әлемінде өткізу туралы ұсыныс жасаған едім.
Біздің ұсынысымызды мақұлдаған жауап алып отырмыз», – деп сөзін түйіндеді түркітанушы
Ереже арқылы себебін түсіндіріңіз
Бас әріппен жазылған күрделі атаулар
ғалым
Сыйласу екі кісіге бірдей. Дружба крепка взаимностью.
Татулық — табылмас бақыт. Дружба — богатство бесценное.
Достық жоқ жерде табыс жоқ. Где нет дружбы, там нет успеха.
Туысы жақын жақын емес, Қонысы жақын жақын. Доброе соседство прочнее родственных уз.
Дұшпаныңнан бір сақтан, Жаман достан мың сақтан. Врага остерегайся один раз, плохого друга тысячу раз.
Ерегескен ел болмайды, Есептескен дос болмайды. Где нет взаимности, там единства нет где корысть, там дружбы нет
Досың дос болғанға шаттан, Дұшпанмен дос болудан сақтан. Гордись настоящим другом, остерегайся стать другом врага.
Көршің қолайлы болса, қораң кең. Когда сосед по душе, в тесном дворе просторно.
Досы жоқ адам – Тұзы жоқ тағам.