ң дене мүшелеріне бас, мойын, қол, аяқ, тізе, шынтақ, саусақ, кеуде, қарын, иық, т.б. жатады. мұны ң қаңқасы дейді.
ң бас мүшелерінде шаш, бет, көз, құлақ, мұрын, ауыз, маңдай, шеке, иек, қас, ерін, тіл, тіс, таңдай т.б. мүшелеріне орналасқан. баспен ойлайды, көзбен көреді, мұрынмен дем алады, құлақпен естиді, ауызбен тамақтанады, тілмен сөйлейді, тіспен тамақ шайнайды, аяқпен жүреді, қолмен ұстайды. бұлардың бәрі көзбен көруге болатын дене мүшелері.
бұлардың көзбен көруге болмайтын да ағзалары да бар. оларды дәрігерлер жақсы біледі. көзге көрінбейтін мына ағзаларды жеке да сезеді, олар: асқазан, бауыр, бүйрек, жүйке, жүрек, өкпе, тамақ, іш. өйткені бұлармен жиі ауырады.
дене мүшелерін таза ұстау керек. беті-қолды сабынмен жуып, тісті тіс щеткасымен тазалап отыру керек. шашты сабынсумен жиі жуып, құлақтың ішін сабындысумен жуып тұру керек. денсаулықтың кепілі-тазалық.
ескендір поэмасы — абайдың гуманистік көзқарасын тереңірек танытатын елеулі сюжетті туындысы. поэма шығыста ескендір зұлқарнайын деген атпен белгілі, еуропада александр македонский аталатын ежелгі грек қолбасшысының өмірі жайындағы аңызга құрылған. ескендірді еуропа ақындары да, шығыстың фирдоуси, низами, әлішер науаи, жәми сияқты ұлы ақындары да жырларына косқан. абай бұл тақырыпты ескі үлгінің ешқайсысын алмай, өзінше жырлаған. ақын ескендірдің өмірбаяндық деректерін дәл келтіреді де, оның дүние жүзін жаулап алмақ болған шапқыншылық саясатын сынауға ауысады. соған орай поэмаға жас кезінде ескендірдің тәрбиешісі болған ұлы философ-гуманист аристотельді кіргізеді. әңгімеде жауыздыққа жетелейтін тойымсыздық екенін көрсете келіп, әділдік, даналықты соған қарсы қояды. қақпа мен ң көз сүйегін символ ретінде алады да, ол жұмбақтарды ақылға шештіреді.
Мне тоже надо….…………………………………………………