төрт сойлем адиси
Пікір
Зар заман шығармасының авторы Шортанбай Қанайұлы болып табылады
Дәлел
Қазақ әдебиетіндегі кезең атауы. Аталған кезең Ресей империясының отарлау саясаты салдарынан Қазақ хандығындағы бұрынғы ел басқару жүйесінің жойылып, халықтың саяси, экономикалық және рухани езгіге ұшыраған тарихи уақытты сипаттайды. Алғаш Шортанбай Қанайұлы осы кезеңнің ауыртпалықтары туралы “Зар заман” атты зарлы толғау шығарып, ол ел ішінде кең таралды. Бұдан кейін басқа да ақындар осы тақырыпқа көптеген өлең-жырлар шығарды. Оларды қазақ әдебиетінзе "Зар Заман ақындары" деп атайды [1]
Мысал
Зар Заман Ақындары – қазақ әдебиеттану ғылымына алғаш рет (1927) М.Әуезов енгізген термин, зар заман кезеңінде ғұмыр кешіп, отарлық езгіге түскен қазақ халқының тағдырын мұң-зармен жырлаған ақындар шоғыры. Зар заман ақындары шоғырының белгілі өкілдері: Дулат Бабатайұлы, Шортанбай Қанайұлы, Мұрат Мөңкеұлы, Әбубәкір Кердері, Албан Асан, т.б. Әуезов Зар заман ақындары дәуірін Абылай хан тұсынан Абайға дейінгі жүз жылға ұластырып, Нарманбетпен аяқтайды.[1] Зар заман ақындары тұсынан қазақ әдебиеті жазбаша сипат алатынын атап көрсетеді. Дәстүрлі қазақ қоғамындағы бұрынғы қалыптасқан құндылықтардың өзгеруі, елді басқару жүйесінің басқа сипатқа ауысуы, отаршылдықтың белең алуы, халықтың қатты күйзелуі Зар заман ақындарын тарих сахнасына шығарған. Зар заман ақындары халқының жай-күйін ойлаған ұлт қайраткерлері ретінде танылды. Олардың шығармалары халықтық салт-дәстүрлерді қаймағы бұзылмаған қалпында сақтауға, ұлттық болмыс-бітімнен ажырамауға үндейді.[2]
Қорытынды
Зар заман шығармасы қазақ әдебиетінің шоқтығы биік көркем толғауы
Объяснение:
Ұшады -құс емес.(Шыбын)
Гүл ұшып гүлге қонады,
Гүл бақшам гүлге толады.(Көбелек)
Тауда дарақ, екі бұтақ,
Біреуі гүлді, біреуі гүлсіз.(Жыл, жаз, қыс)
Қанаты бар, жаны жоқ ,
Табаны бар, аяғы жоқ .
Өзі ұшады, аспанда жүреді ,
Теңізден де, таудан да өтеді.(ұшақ)
Таптым-таптым, тап жорға,
Табаны жалпақ боз жорға.(Түйе)
Өзі алып кемедей,
Дауылдан ықпайды.
Су шашып,
Телегей
Мұхиттан шықпайды.(Кит)
Қызыл сиырды байлап салдым,
Көк сиырды айдап салдым.(От,түтін)
Таудан тоқым лақтырдым.(Бүркіт)
Бір нәрсе өзі түкті шұбар ала,
Сипаты бек асып тұр көрсең жаңа.
Ішінде шығар жері қиын екен,
Егер де қолға түссе болар пана.(Пұшпақ ішік)
Ақ күшігім жүгіре-жүгіре буаз болды.(ҰршыҚ)
Остроносый - не собака,Взлет не -құс.(Муха)Гуль взлет спускается цветку,Гуль заполняется мой сад цветку.(Бабочка)И на тауда, две ветви,Один цветок, один цветок.(Год, лето, зима)Пойди крыло, души нет,Пойди Табан, ноги нет .Сама взлетает, на небе ходит,Проходит и Тениз, и с горы.(самолет)Таптым-таптым, пре иноходец,Табан широкий бледный иноходец.(Толча)Сам как большой корабль,От бури ықпайды.Вода сыпала,ТелегейНе выходит из Мухита.(Кит)Я завязав красную корову положил,Я взмутил синюю корову.(Огонь, дым)Я бросил таудан потника.(Буркут)Одна вещь сам берет ворсовой пятнистый,Только что характер крепко вешать смотреть.Неслежавшийся овечий помет места, который выйдет в нем,Спускаться руке, которая и Пилит, кров, будет который.(Кромка шуба)Сила бело жүгіре-жүгіре был жеребым.(Веретенное)