Бабушка Зере звала любимого внука Абаем, что означает «осмотрительный, осторожный, миленький». С тех пор и окружающие стали так же обращаться к мальчику, а настоящим именем, по сути, его никто не называл.
Абай происходит из знатного и богатого рода биев и аристократов. Прадед Абая Ыргызбай был батыром и бием рода тобыкты. Слово « батыр» предполагает не только личное мужество, отвагу и силу человека, но и участие в боевых сражениях. Ыргызбай был племянником знаменитого Жанибека батыра из племени керей, который за свои заслуги и ратные подвиги при сражениях с джунгарскими войсками получил благословение самого Абылай хана. Его сын Оскембай – дед Абая. Оскембай был бием. Когда состарился, глава рода – знаменитый Кенгирбай би воспитывал и обучал Оскембая науке управления. Дед Абая Оскембай жил в 1778-1850 годах. От него в 1804 году родился Кунанбай кажы – отец Абая.
Кунанбай как крупная, колоритная личность играл огромную роль в становлении характера Абая и его взглядов, таких личных качеств, как человечность, целеустремленность. Жизнь и творчество Абая в определенной мере были обусловлены установками и примерами его прославленного и порой жесткого, но справедливого отца.
(1710/15-1757 шақты ) Касаболатулы баян - қазақ халығының тәуелсiздiк үшiн күресуiне өз өмiр арнаған ер батырлардың бiрi. Батылдық, тапқырлыққа ханмен әсiресе Абылайды әспеттеймiз. Ол бұл джунгарамимен айқастағы ол айқындалған сапаларға баян батырлар шақырды.Батырдың баян туралы Хабар-ошар баян, ақындық шығармаларда, Ш.Уәлиханова еңбектегi М.Жұмабаева батырды дастандарында кездеседi. Баянның тарихи мәлiметтерiнде айбынды, ақылды адам сияқты бейнеленедi. Жыршы Умбетеялардың дастандарындағы және Татикара мақтаған халық қорғаған қазақ батыр айқындалған ерлiк. Бөгенбайдың өлiмi туралы қиын жағдайды Абылай қатынас Умбетеяны дастанда көп қаhармандар атанады, соның iшiнде. Бұл дастаннан баян кiм батырлар ол сол халықтың ту және абыройын ерше соғыса түсiрiп алуға бермеген хан Абылай арқа сүйейтiн бiр сол болғаны көруге болатын. Бұл туралы Татикараны дастанда да айтылады. XVIII ғасыры батырлары туралы Тарихи тартулары Ш.Уәлиханованы бабында жазылған орыс тiлiне баян батыр туралы Хабар-ошар ) барып тұр. Бұл жерде ол дасы хан Абылай баянды жоғары бағалайтынын көрсетiледi. Қытай жасақтарға қарсы уактiң тегi ханмен Абылаймен бiргеге қатыстыдан ұрысқа баяны батыр. Абылайдың әскерi қашан шегiндiре алды, баян, соғысуға жалғастыра оны әскери тапқырлықты айқындалып жапты. Шегiнудiң мүмкiндiк туғызып, ол хан әскерi құтқарды. Баян Ш.Уәлиханова сөздер бойынша жанашыр батыр Абылайлардың бiрi болды. Ол қалмақтар туу уагi және Керей отряды САРлар ағамен бiргемен басқарып әлденеше қарсы шығады. САРлар және баянның жорықтардың бiрлерiнде қаза тапты. Ш.Уәлиханов халық тартуларындағы ағалардың аттары бiрге атанатынын жазады: САР, баян. Сұраққа: «Батырлардан кiм сiз үш жүздiк ерекше қадырлеңiз, хан Абылай САРлар және баянның ағалардың аттарын атады. «- Егер Басентиин Малайсары байлық, ерлiк, ұнамдар айырса, онда баянның Уагi амалшыл ақыл, ерлiк, батылдықтар айырады,- деп. Шоқанның мәлiметтерi бойынша және сияқты халықпен және хан сүйiктi баяны болғанын көремiз.
1 ) Жылқы мен Күн
2) Ежелде ( ертеде )
3.
1)Жылқы сұлу болуды армандайды.
2) Оның көріксіз түрінен қорықты.