СОЧ ПО КАЗАХСКОМУ
Қазақстан климаты
Қазақстан климаты шөлейт континентті: қысы өте суық, ал жазы ыстық. Қазақстанның кең байтақ аумағына байланысты, мемлекеттің түрлі аймақтарында ауа райы айтарлықтай өзгеше болуы мүмкін. Мысалға, оңтүстікте егін егу басталып жатқан кезде, солтүстік жерінде әлі қар жатып, боран соғып тұруы ғажап емес. Бүкіл мемлекетке температураның күрт ауытқулары тән, бұл тәуліктік ауытқуларға да, жылдық ауытқуларға да қатысты. Солтүстікте қысқы орташа температура қаңтар айында -18,7°С, ал оңтүстікте -1,5°С. Ауаның құрғақ болуынан және күннің шуақтылығынан -15°С температура кейде ылғалды ауадағы -5° – 0°С тәрізді сезіледі. Қазақстанның қысы тауларда, мысалы, шаңғы базаларында қысқы спорт түрлерімен айналысуға ыңғайлы. Жазда мемлекеттің солтүстігінде шілде айының орташа температурасы +18,8°С, оңтүстікте +28,8°С. Ыстық жаздың күні қазақстандықтар теңіз-көлдерге барып жағажайда, демалыс базаларында демалғанды ұнатады.
Қазақстанда ауаның орташа жылдық температурасы 1936 жылдан бастап 2005 жылдар арасында әрбір 10 жыл сайын 0,31 С градусқа жоғарылап отырған. Соңғы 50 жылда Іле Алатауының солтүстік бөктеріндегі мұздықтардың ауданы 41 пайызға қысқарған. Үкіметаралық сарапшылар тобының (КӨҮСТ) болжамдары бойынша егер климаттың өзгеруі мен күннің жылынуы осы қарқында өрбитін болса, XXI ғасырдың ортасында орташа температура 6 градусқа жоғарылауы мүмкін.
1.Төмендегі сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып, жауап беріңіз.
Мәтінде қандай климат түрі суреттеледі?
[1]
2.Қазақстанның оңтүстік және солтүстік өңірлерінің жергілікті ауа райын салыстырыңыз. Ойыңызды 2- 3 сөйлеммен қысқаша жазыңыз.
Менің сүйікті ұстазым.
«Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға...» деп ұлы Абай атамыз айтқандай, ұстаз болу – аса үлкен жауапкершілік пен мамандыққа деген сүйіспеншілікті талап ететін игі ас. Ұстаздық – ең қиын мамандықтардың бірі, себебі еліміздің ертеңі болып саналатын жас ұрпаққа өнегелі тәрбие мен сапалы білім беру мұғалімдердің басты міндеті саналады.
Ұстаз – біздің қолымызға қалап ұстатып, әріп танытып, білім нәрімен сусындататын екінші анамыз. Болашақ ел басқаратын тұлғаларды, ақ халатты абзал жандарды, ғалымды, кегшілерді, кез келген мамандық иесін ұстаздар тәрбиелейді. Шәкірттерінің бойына жақсы қасиеттерді дарытып, адамгершілік рухта бағыт - бағдар беруде ұстаздың еңбегі зор. Осындай үлкен жауапкершілікті мойнына алып, оқушыларды үлкен өмірге даярлайтын, оқушыларының әрбір жетістіктеріне бірге қуанып, алға жетелейтін де ұлағатты ұстаздар.
Менің сүйікті ұстазым өзіміздің сынып жетекшіміз, әрі қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Бақтылы Жақсылыққызы. Апайымыз бізге тек қана сабақ оқытып қана қоймай, сонымен қатар бойымызға ізгі қасиеттерді дарытуда. Мектептегі екінші анамызды әріптестері білікті маман ретінде таныса, оқушылар ізгілі ұстаз ретінде сыйлайды. Бақтылы Жақсылыққызы менің болашақта мамандық таңдауыма үлкен себепші болды, бойыма тілге деген құлшынысымды оятты.
Осындай егемен еліміздің ертеңін ойлайтын білімді, саналы ұрпақ тәрбиелейтін ұстаздарымыз көп болса екен деймін.