ОҚЫЛЫМ Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Внимательно прочитайте текст и выполните задания ниже.
Біздің өміріміздегі ең қымбат нәрсе - ол уақыт. Адам белгілі бір уақытта
жаратылды, уақытша жаратылды. Уақыт бізге емес, біз уақытқа
тәуелдіміз. Уақытты қалаған кезімізде ұзартып, қалаған кезімізде
қысқарта алмаймыз. Уақыттың адамға бағынбайтын өз заңдылығы бар.
Қазақта уақытқа қатысты "қас қағым сәт", "көзді ашып-жұмғанша",
"қамшының сабындай қысқа ғұмыр" тәрізді сөз тіркестері бағзы
заманнан қалыптасқан. «Уақыт - емші», «уақыт - төреші» деген де бар.
Осылайша, ата-бабамыз уақыттың бағасын жете түсініп, оның қадір-
қасиетін ұрпақтарына жеткізуді қалаған. Уақытты зая кетіру - ең ауыр
өкініш. Уақытын қадірлемеген жан көптеген мүмкіндіктен айырылып
қалады. А уақытын ұтымды пайдалана білгенде ғана көздеген
мақсатына жете алмақ. «Бес нәрседен бұрын бес нәрсенің қадірін біл:
Қартаймай тұрып жастық шақтың қадірін біл, ауырмай тұрып
денсаулықтың қадірін біл, кедейліктен бұрын байлықтың қадірін біл,
қысылтаяңнан бұрын бос уақытты қадірле және өлмей тұрып, тірлігіңді
ғанибет біл» деген сөз содан қалса керек.
1. Мәтіннің идеясын анықтаңыз.
А) өмір құндылықтары
В) уақыттың қадірі
С) ұлы адамдарға еліктеу
D) мәңгілік өмір [1]
2. Автордың ойын қорытындылаңыз. Уақытты біл .
А) өткізе
В) қадірлеме
С) қадірлей
D) өткізбе [1]
3. Мәтін мазмұны бойынша сұраққа жауап беріңіз. ответьте на
вопрос по содержанию текста.
Уақыттың қандай заңдылығы бар?
[1]
4. Ақпараттардың шын және айтылмаған нұсқаларын тауып,
сәйкестендіріңіз. Найдите и сопоставьте истинные и негласные версии
информации. [1]
1. Уақытты қадірлемеген адам көп
мүмкіндікке жетеді.
А) шын
2. Біздің өміріміздегі ең қымбат нәрсе - ол
уақыт.
В) айтылмаған
3. Уақыт шексіз. С) өтірік
5. Берілген сөздердің антонимдерін мәтіннен тауып жазыңыз.
Найдите и запишите антонимы данных слов в тексте.
арзан -
ұзақ-
жеңіл -
кедейлік-
[1]
6. «Уақытты зая кетіру - ең ауыр өкініш.» деген автор пікірімен келісесіз
бе? Ойыңызды дәлелдеңіз. "Отнимать время-самое мучительное
сожаление."согласны ли вы с мнением автора? Обоснуйте ваши мысли.
[1]
7. Төмендегі сұраққа бір сөйлеммен жауап беріңіз. ответьте на вопрос
ниже одним предложением.
Сіз уақытты бағалайсыз ба?
[1]
ЖАЗЫЛЫМ
4-тапсырма. Көтерілген мәселе бойынша келісу- келіспеу себептерін
айқын көрсете отырып, «Жердегі климаттық өзгерістер» тақырыбына
эссе жазыңыз. Салыстырмалы, күшейтпелі, асырмалы шырайларды
қолданыңыз. Напишите сочинение на тему «Климатические изменения
на Земле» с ясным изложением причин согласия или несогласия по
поднятому вопросу. Используйте сравнительные, усиленные,
превосходная прилагательных.
надо у меня соч
