Компьютердің пайдасы мен зияны Жаһанданудың нәтижесінде, компьютер және басқа электронды құралдар адам өмірінің айнымас бөлігіне айналды. Мысалы, компьютерлер жұмыс барысында, оқуда және ойын-сауық үшін қажетті. Алайда, бұл құрылғының пайдалы жақтарымен қатар, зияны да бар. Компьютер біздің өмірімізді жеңілдетеді. Алыс-жақында тұратын туыстармен лезде сөйлесуге болады. Зеріккенде кино көріп, ойын ойнауға да мүмкіндік етеді. Ал зиянына келетін болсақ, ол адамның көзін зақымдап, ұйқыдан айырады. Әсіресе, түнде компьютерді көп қолданатын адамдардың күн тәртібі бұзылады. Компьютерді әр адам өзінің денсаулығына және күнделікті қажеттілігіне қарай пайдалану керек.
Дауысты дыбыстар түрлері Виды гласных звуков Тілдің қатынасына қарай По подъему языка Жақтың қатынасына қарай По положению челюсти Еріннің қатынасына қарай По участию губ жуан твердые жіңішке мягкие ашық открытые қысаң сжатые еріндік губные езулік неогубленные а, о, ы, ұ, э, у ә, ө, і, ү, е, и а, ә, е, о, ө, э ы, и, і, у, ұ, ү о, ө, у, ұ, ү а, ә, е, э, ы, і, и
Дауыссыз дыбыстар (Согласные звуки в казахском языке) Дауыссыз дыбыстар түрлері Виды согласных звуков Ұяң Звонкие Үнді Сонорные Қатаң Глухие б, в, г, ғ, д, ж, з, һ й, л, м, н, ң, р, у к, қ, п, с, т, ф, х, ч, ц, ш, щ
В казахском языке: букв - 42, из них 15 гласных и 25 согласных + Ъ и Ь. звуков - 37, из них 12 гласных и 25 согласных. специфических звуков - 9: ә, і, ө, ү, ұ, ң, ғ, қ, һ.
Буындар (Слоги): Ашық: A, BA Тұйық: AB Бітеу: BAB A - дауысты (гласный звук) B - дауыссыз (согласный звук)
ашулы, ашкөз, бұзық, тәкаппар