Қазалы ауданы — Қызылорда облысының батысында орналасқан әкімшілік бөлініс. 1928 жылы құрылған. Жерінің аумағы 37,4 мың км2. Орталығы – Әйтеке би кенті.
Климаты тым континенттік, қысы суық, жазы ыстық, аңызақ. Ауаның орташа температурасы қаңтар айында – 9 – 13 0С, шілдеде 30–32 0С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 100–150 мм. Сырдария өзені аудан жерінің орта тұсынан өтеді. Қазалы қаласының маңынан Қазалы каналдары (оң жақ, сол жақ каналдары) және Жаңаарық каналы бастау алады. Сырдария өзенінің Қуаңдария, Ескідариялық және Жаңадария атты ескі арналары бар. Топырағы негізінен, құмды сортаңды болып келеді. Кейбір жерлері (ауданның шығысы) тақыр. Аудан жерінде шөлге төзімді бозжусан, жүзгін, жиде, сексеуіл, қарасексеуіл, теріскен, Арал Қарақұмы маңында астық тұқымдас шөптесін аралас бозжусан, өзен, көл маңында қамыс, құрақ өседі. Пайдалы жабайы өсімдіктерден қызылмия, тәттітамыр, жұмыршақ, тұмаршөп, итсигек, ақши, Рихтер сораңы, кәдімгі адыраспан, т.б. дәрілік шөптер өседі. Аудан жерінде шөлді ландшафтың жануарлары – кіші саршұнақ, атжалман, шағыл мысығы, құмқояны, құлақты кірпі, құмтышқан, қарсақ, сасықкүзен, қасқыр, түлкі, күзен, ақбөкен, доңыз, ондатра, қырғауыл, т.б. мекендейді.
Үш жүз миллион жыл бұрын мұнда нағыз тозақ билеген. Ерекше күш күштері пластилиннен жасалған сияқты мыжылып, жыныстарды жыртып тастады. Бакханалия 150 миллион жылдан астам уақытқа созылды. Дәл осы кезеңде тереңдікте минералдың елуге жуық түрі қалыптасты.
Содан кейін ұзақ уақыт тыныш өмір басталды. Жайық қартайып, шіри бастады. Енді жартасты тауларды тек солтүстікте және Челябі облысында көруге болады. Жотаның ені 40-тан 150 шақырымға дейін созылады. Ең биік шың - Народная тауы - Жайық Оралында орналасқан. Оның биіктігі 1895 метрге жетеді. Тау стандарттары бойынша көп емес. Бірақ территория әлі күнге дейін көркем және пайдалы қазбаларға бай.
Орал жотасы бірегей, өйткені ол екі континенттің - Еуропа мен Азияның шекарасы болып табылады. Мұның ғылыми негіздемесін географ Василий Татищев келтірді. Ол таудың табиғи климаттық және ботаникалық шекара, сонымен қатар әртүрлі мәдениеттер мен этникалық топтар тоғысатын жер екенін дәлелдеді. Әкімшілік шекаралардан айырмашылығы, Жайық шекарасы бәріне ашық. Оны кесіп өту үшін сізге виза қажет емес.
Оралда көптеген туристік маршруттар бар. Қорықтар мен ұлттық саябақтар - нағыз қазына. Рафтингке арналған өзендер, суға түсуге арналған көлдер бар. Үңгірлер мен ерекше табиғи түзілімдер бар. Ежелгі қалалар мұражайларды шақырады. Экспозициялар минералдар мен сәндік тастарға бай. Сондай-ақ, билік орындары мен құпия жерлер де бар. Туризм тұрғысынан Жайық таусылмайды!
это. какой класс