1- тапсырма. Мәтінді 2 рет түртіп оқы. Сақ патшайымы — Тұмардың (ж.ж.с.д. 570-520) есімі ежелгі жазбаларда «Томирис» деп көрсетілген.
Тұмар массагеттердің патшайымы, скиф халқының көсемі — Пшпақайдың ұрпағы, скифтердің
патшасы — Мадийдің шөбересі, массагеттердің патшасы — Сыпырдың қызы. Патшайымның анасы
Томиристың сәби шағында қайтыс болады. Кішкентай қызды әкесі тәрбиелейді.
Томирис бала кезінен әскери іс-қимыл мен қару-жарақ пайдаланатын ортада өскен. Әкесімен бірге
жаулардан бірнеше рет қашып құтылған. Ал бес жасынан бастап асау атқа мініп жүрген. Алты жасында
қолына ақинак — қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған.
Парсылардын Кир патшасын жеңген соң Томиристің аты тарихта қалған. Кир патша шығыстағы
массагеттерді жаулап алуды көздеген.
Алдымен, Кир көшпенділер еліне елші аттандырады. Олардын патшайымы — Тұмардың өзіне
тұрмысқа шығуын сұрайды. Осылайша Кіпр массагеттермен соғысуға сылтау іздейді. Тұмар Кир патшаның
ұсынысын қабылдамайды. Осыны сылтау еткен Кипр жауынгерлерін шығысқа қарай аттандырады. Аракс
дартиясына жетіп, үстінен қалкыма көпірлерді құруға, кемелердің кермесінде мұнара қамалдар тұрғызуға
әшр етеді.
2 - тапсырма. Мәтінге сәйкес
сұрақтарға жауап бер.
1. Парсылардың патшасы кім?
2. Сақтардың патшайымы кім?
3. Тұмар қандай?
4. Бес жасында не істеген?
5. Алты жасында не істеді?
6. Ежелгі жазбаларда Тұмар аты қалай көрсетілген?
7. Тұмар патшайымы кім үшін, не үшін күрескен?
8. Тұмар туралы кім мәлімет жинаған?
класс!
1. Парсылардың патшасы кім?
- Парсылардың патшасы Кир патша.
2. Сақтардың патшайымы кім?
- Сақтардың патшайымы Массагеттердің патшайымы – Тұмар.
3. Тұмар қандай?
- Тұмар Сақтардың патшайымы, скиф халқының көсемі – Пшпақайдың ұрпағы, массагеттердің патшасы – Сыпырдың қызы.
4. Бес жасында не істеген?
- Бес жасынан бастап Тұмар жаулардан бірнеше рет қашып құтылған.
5. Алты жасында не істеді?
- Алты жасында Тұмар ақинак қаптап, соғыс өнеріне жаттыға бастады.
6. Ежелгі жазбаларда Тұмар аты қалай көрсетілген?
- Ежелгі жазбаларда Тұмар аты «Томирис» деп көрсетілген.
7. Тұмар патшайымы кім үшін, не үшін күрескен?
- Тұмар патшайымы Парсылардың Кир патшасын жеңген соң күрескен.
8. Тұмар туралы кім мәлімет жинаған?
- Тұмар туралы мәліметті Парсылардың Кир патшасы шығыстағы массагеттерді жаулап алуды көздеген.
Мүмкін болатынша менің жауаптарым сізге көмек болады! Қалайсыздар, сізге өзім шынайы мәтіннен сізге анықты мәліметтер беруге тырысып көрдім.