Толағай" - халық аңызы. Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданындағы тау атауына байланысты аңызда бұрынғы өткен заманда, үлкен өзен бойында Саржан деген аңшы өмір сүргендігі, жылдар жылжып, күндер өткенде оның әйелі Айсұлу өмірге ұл әкелгендігі, қуанған әкешеше дүбірлетіп той өткізіп, балаға Толағай деген ат қойғандығы айтылады. Ертегі желісіндегідей сюжеттер бой көрсетіп, Толағай ай санап емес, күн санап өседі. Төрт жасында нағыз батырға айналып, жетіге келгенде белдесуге шақ адам табылмайды. Әкесімен бірге аңға шығып, атақты аңшыға айналады. Бірде олардың мекеніне жұт келеді. Жауын жаумай, қуаңшылық болады. Шөлден мал қырылып, адам өледі. Күннің ыстығынан киіз үй- ді паналап, анасымен әңгімелесіп, Толағай одан жаңбырлы жерді сұрайды. Анасы қиыр шетте өткен жастығын еске алып, ешқашан құрғақшылықты білмейтін, шөбі шүйгін мекеннің бар екенін айтады, таулары аспан тіреген жер жаннаты Тарбағатай жайлы ұзақ әңгімелейді. Ол көп жүріп шыңдарын қар басқан асқар тауларды тауып алады, оған биік тоғайлы, құстары сайрап, төбесін бұлт жапқан бір ғана тау ұнайды. Ол осы тауды құшағына алып, қатты ырғайды да арқасына салып, кері еліне қарай қайтады. Ол шаршамай ұзақ жүреді. Халық жылжып келе жатқан үлкен тауды көреді. Оны көтеріп келе жатқан Толағай екенін біледі. Найзағай ойнап, күн күркіреп, жауын селде- теді. Халық "Толағай" деп ұрандап, қуанышпен қарсы алады. Қуарған шөп көтеріліп, жан-жануар мөңіреп- азынап шулайды. Шаршаған батыр тау астынан шыға алмай "Апа!" деген жалғыз ауыз сөзге ғана шамасы келеді де, мәңгіге тау астында қалады. Бақытты ана айғайлы жылауға басады, халық қайғы жамылып, тау да бұған шыдай алмай көзінен жас бұлақ болып ағады. Содан бері бұл тау "Толағай" деп аталады.
Объяснение:
100 %
Әлемде болып жатқан климатттық өзгерістер
Климаттың өзгеруі - бұл мыңдаған жылдар бойы үздіксіз жүретін табиғи процесс. Өзгерістер жергілікті немесе глобалды түрде жүруі мүмкін. Бірінші категорияға, мысалы, өзеннің тартылуы жатады. Жаһандық климаттық өзгерістер одан да қауіпті: мұздықтардың еруіне, озон қабатының жұқаруына және т.б. салдарынан Дүниежүзілік мұхит деңгейінің едәуір көтерілуі. Мұндай құбылыстар жануарлар мен өсімдіктерге, тіпті адамзатқа ойдай қауіп төндіреді.
19 ғасырдың аяғынан бастап планетада орташа температура 1,2 градусқа көтерілді. Соңғы уақытта климат тез өзгереді, өйткені өнеркәсіп қарқынды дамыды. Ал атмосфераға көмірқышқыл газының бөлінуі күрт өсті. Мұздықтардың еруіне байланысты теңіз деңгейінің көтерілуі жағалаудағы аймақтарды жарамсыз етеді. Климаттың өзгеруі Африка елдеріне үлкен әсер етуде. Өйткені ол экологиялық таза судың жетіспеушілігінен зардап шегетін кедей және бейімделетін аймақ болып табылады. Жаһандық жылынумен күрес бойынша қолданыстағы шаралар жеткіліксіз болғандықтан, климаттың өзгеруі жеделдейді. Климаттың өзгеруімен күресу үшін кешенді шаралар қабылдау қажет. Мысалы, парниктік газдар шығарындыларын азайту, энергияның балама көздерін пайдалану, жасыл желектер көптеп отырғызу және т.б. "Табиғат жер байлығы, батырлар ел байлығы" демекші, байлығымызды бағалай білгеніміз нұр үстіне нұр болар еді.
1)Мен Ақтан жас ақынның сенімін ақтады деп ойлаймын.Мен Ақтан жасқа тек жақсы нәрселер жасағанын ұсынар едім.
2)Мен Ақтан жастын орнында болсам
ақынның барлық сенімін ақтап,басқа жақсы нәрселер жасар едім.
Объяснение:
зарегистрируйтесь