Дойбы арнаулы тақтада ойналады. Ол тақта көлемі 8х8=64 тең шаршыдан тұрады. Әрбір жеке шаршылар ақ және қара түске боялады. Дойбылар осы шаршылардың қара түстілеріне тігіледі. Тақтаны алға дұрыс қою үшін, біріне-бірі қарсы отырған ойыншылардың оң қолына тақтаның ақ түске боялған шаршысы келуге тиіс. Дойбы тақтасында сегіз көлденең қатар бар да, сегіз тік қатар бар. «Қатар» дегеніміз – ақ және қара түске боялған шаршылардың тік немесе көлденең тізбегі. Диаграмма дегеніміз – дойбы тақтасының қағазға түскен суреті.
Дойбы тақтасындағы сегіз тік қатар: а, в, с (оқылуы а, бэ, цэ, дэ, е, эф, жэ, аш) деген латын әріптерімен белгіленіп, сегіз көлденең жатқан қатар бірден сегізге дейінгі реттік санымен таңбаланады. Мұны дойбы тақтасының нотациясы деп атайды.
«Дүкенде» шағын әңгіме.
Қазіргі таңда дүкеннен кез – келген тауарды сатып алуға болады. Кішігірім дүкендер ет дүкені, көкөніс дүкені, азық – түлік дүкені, жуғыш заттар дүкені, балалар дүкені т.б. болып бөлінсе, сонымен қатар үлкен супермаркеттерде осы аталған заттардың барлығы бір жерде түрлі бөлімдерге бөлінген.
Мен анаммен дүкенге барғанды ұнатамын. Біз көбінесе тәулік бойы жұмыс істейтін «Магнум» супермаркеттер желісінен үйге керекті азық – түлік пен басқа да қажетті заттарды бір жерден сатып аламыз. Әдетте, анам керекті заттар тізімін жазып, өзімен бірге алып жүреді. Мен, әсіресе, көкөніс пен жеміс – жидек бөлімінде сауда жасағанды ұнатамын – бұл жерде әрбір сатып алушы өзіне керегінше көкөністерді таңдап, өзі таразыға салып өлшеп, бағасын жапсырады. Анам маған бұл бөлімде заттарды таразыға салып өлшеп, электронды таразының батырмасын өзіме басуға рұқсат береді. Осылайша картопты өлшеп тұрғанда, бір әжейдің қиналып, таразының қай жерін басатынын білмей тұрғанын байқадым. Дереу әжейдің қасына келіп, таңдаған затып өлшеп, бағасын да жапсырып бердім. Маған бұл еш қиындық тудырмады. Ал әжей болса, маған батасын беріп, риза болды. Анамның да маған күлімсіре қарап, мәз болғанын байқадым.
суреты барма