Үндестік заңы дегеніміз – сөз ішіндегі дыбыстардың бір-бірімен үндесіп,біркелкі болып қолданылуы.Үндестік заңының 2 түрі бар:буын үндестігі және дыбыс үндестігі.
1) Буын үндестігі – сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан не жіңішке болып үндесуі.Түркі тілдері,оның ішінде қазақ тілі буын үндестігіне негізделеді,яғни қазақтың төл сөздері не бірыңғай жуан не бірыңғай жіңішке болып келеді.
Мынадай сөздерде:
1.қос сөздерде (аман-есен,асты-үсті т.б.)
2.біріккен сөздерде (шекара, ба з,кәсіпорын т.б) буын үндестігі сақталмайды.
Буын үндестігі сөз бен қосымша арасыңда да сақталады,яғни сөзге жалғанатын қосымша сөздің соңғы буынының жуан-жіңішкелігіне қарай жуан не жіңішке жалғанады.Мысалы:тас-қа (тас-ке емес),үй-лер (үй-лар емес),құс-ты (құс-ті емес) т.б.
Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалармен қатар (-мен,-бен,-пен,-нікі,-дікі,-тікі,-паз,-қор,-қой т.б.),кірме сөздерде де буын үндестігіне бағынбайтын жағдайлар болады (кітап,алгебра,цехтан,рульді т.б.).
2) Дыбыс үндестігі дегеніміз – қатар келген екі дыбыстың бір-біріне ықпал етіп үндесуі.Оның 3 түрі бар: ілгерінді ықпал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.
1.Ілгерінді ықпал – қатар келген екі дыбыстың алдыңғысының соңғысына әсер етуі.Мысалы:қаш-са (қашша),көзқарас (көзғарас),ақ балық (ақ палық) т.б.
2.Кейінді ықпал – қатар келген екі дыбыстың соңғысының өзінен бұрынғы дыбысқа әсер етуі.Мысалы:бас+шы (башшы), Есенгелді (Есеңгелді),он бес (ом бес) т.б.
3.Тоғыспалы ықпал – қатар келген екі дыбыстың бір-біріне ілгерінді-кейінді ықпал етіп, екеуінің де өзгеріске ұшырауы.Мысалы:Досжан (Дошшан),Жиенқұл (Жиеңғұл),тас жол (ташшол) т.б.
Қазақ елінің тәуелсіздік шежіресіндегі толайым табыстарды түгендегенде, ауызға алдымен оралатыны – Астана. Асыл текті ата-бабаларымыздың арманы да осы еді. Бар қазақтың басына қонған бағы болды бұл Астана. Қазақ қазақ болғалы өз астанасын қайда орнатуды өзі шешкені осы. Бұрын да қазақтың астанасы талай рет өзгерген. Бірақ, мұның бәрі қазақтың өзінің емес, өзгенің нұсқауымен жүзеге асты.
Ал, азаттықтың ақ таңы атқан тұста Елбасы «Тәуелсіз елміз, тәуелсіз мемлекеттің өз астанасы болуы керек» деп, Сарыарқаның сайын даласына бас шаһардың қадасын қағып, күллі Алаш арманы мен аманатын орындады.
Астананы ауыстыру тәжірибесі – әлем халықтарында бар құбылыс. Зерттеушілердің айтуынша, дүниежүзінде мұндай шешімнің 140-тан астам мысалын кездестіруге болады екен. Бірақ астана ауыстырудың бәрі сәтті бола бермеген.
Объяснение:
поставь лайк и оценки это правильно поставь лайк и оценки
Объяснение:
жұмсақ,бал,ерек осыларды ғана эпитет деп аайьа аламз