Ойын сауық, әдет-ғұрып ойындарының бір түрі - "Тоғыз аяқ, тоғыз табақ". Бұл әсіресе қазақтың баласын үйлендірерде қыздың әкесіне барып, құда түскенде, екі жақтың келісімі жарасқан шат-шадыман, туыстық жарастық көңіл күйді білдірген. Осы құда түсу кезінде қонақ сыйларын "тоғыз аяқ, тоғыз табақ" деп атаған. Халықтың әдетінде жайшылықтағы қонақ асы бөлек те, құданың асы бөлек берілген. Құдалардың арасындағы сөз әбден келісіліп болғаннан кейін, енді құданың қайтардағы қонақ асасы тағы бөлек - "құйрық-бауыр" болған. Мұнда құйрық май мен бауыр туралып, оған қосымша айран араластырып, қайтар жолда жесең де жейсің, жемесең де жейсің деген ойын-кәде жасаған. Жемесең тойғаныңның белгісі деп, құдаларға асатқан кезде айранды бет-аузына дейін түгелдей жағып шыққан. Құда енді бұл асатудан тек кәдесін жасап барып әрең құтылған. "Құйрық-бауыр" асататын көбінесе жас келіншектер болып келеді де, олар асататын адамдарына арнайы ән айтумен болады. Қатынасушылар көбінесе тапқырлық, шапшаңдық көрсетіп жазадан құтылып кетуге, асатушылардың саусақтарын тістеп алуға тырысады.
Объяснение:
мен жазғанбын бұне
Спортпен айналысқан адамдың денсаулығы мықты, әрі шыдамды болады. Денсаулық адамдың ең қымбат дүниесі. Сондықтан біз денсаулығымызды нығайту үшін спортпен шұғылдануымыз керек. Спорттық ойындардың түрлері көп. Олар: футбол, баскетбол, волейбол, теннис, хоккей, шаңғы тебу, суда жүзу және т.б. Спорттың адам өмірінде қаншалықты пайдалы екенін, оның адам өмірін ұзартатынын біз білеміз. Күнде таңертең ерте тұрып, «Балапан» телеарнасымен бірге түрлі жаттығулар жасаймыз. Дене жаттығуы а қашан да пайдалы. Күні бойы өзіңді сергек сезініп жүрудің де бір тәсілі – спорт. Спорт адамды шат-шадымен өмір сүруге жетелейді. Спорт – белгілі ережелер немесе дәстүрлерге сай көбінесе жарыс түрінде өтетін әрекет. Қандай спорт түрі болмасын, халқымыз қайсарлық пен жігерлігімен көзге түсіп, сан сайыста жеңіс тұғырынан көрініп келуде. Еліміздің көк байрағын желбіретіп, әнұранымызды өзге ұлт өкілдеріне тыңдатқан спортшыларымыздың есімдерін біліп, оларды ылғи да мақтан тұтамыз. Біздің елдің футболшылары да мақтауға лайық. Оларға мысал келтірсек: Астана футбол клубы Еуропа лигасы, Чемпиондар лигасы турниріне тұрақты қатысып жүр. Біздің елде Олимпаида чемпиондары көп. Оларға: Дмитрий Баландин, Ниджат Рахимов, Данияр Елеусінов, Александр Винокуров, Серік Сәпиев және т.б. Спортпен айналысуды ұмытпаңыздар!
Денсаулық туралы шығарма
Мен спортпен әуестенетін адамдардың қатарына кіремін. Күн сайын таңертеңгілік жаттығулар жасаймын, бұл маған сабаққа барар алдында ұйқымды ашуға көмектеседі. Бос уақытымда, достарыммен бірге коньки тебуге және жүзуге барып тұрамын. Осының арқасында денсаулығым жақсарып, сирек ауратын болдым. Ғалымдардың айтуынша, күніне 30-40 минут уақытыңды спортқа бөлсең, ауруға шалдығу қаупі 30%-ға азаяды. Спорт жаттығулары ағзаның иммунитетін көтереді, сол себепті спортпен шұғылданатын адамдар, вирустық инфекцияларға бейім болмайды. Физикалық белсенділік қан тамырларына жағымды әсер етеді. Жүрек – дененің ең маңызды органы, оның дұрыс жұмыс істемеуі, ауыр салдарға әкелуі мүмкін. Күнделікті жаттығулар – жүрек-тамыр жүйесінің қызметінің жақсаруына кепілдік береді. Сондай-ақ, жаттығулардың көмегімен, қарт адамдардың буыны мен бұлшықеттері күшейеді. Барлығы спортпен айналысуы керек, әсіресе денсаулығы нашар кісілер. Бүгінгі таңда көптеген спорт секциялары бар, ол жердегі тәжірибелі жаттықтырушы, сізге ұнайтын жаттығу түрін таңдап береді. Салауатты өмір салтының қарапайым қағидаларын ұстанатын болсаң, денсаулығынды нығайтып, өміріңді ұзартуға мүмкіндік аласың. Сонымен бірге, дұрыс тамақтануды, ұйқының жақсы болуын және таза ауада серуендеуді ұмытпаған жөн.
Объяснение:
чо там
АЛМАТЫ. 25 қазан. ҚазАқпарат - Мағжан Жұмабаевтың өмірінің соңғы жылдары жарық көрген ең соңғы кітабы Алматыдағы «Экономика» ба жеке кітап болып басылып шықты. Қайнар университетінің ғылыми кеңесінің шешімімен баспаға ұсынылған «Сауатты бол» деп аталатын бұл кітаптың жауапты редакторы - филология ғылымдарының кандидаты, профессор Бақытжамал Қанарбаева. «Бұл оқулық ХХ ғасырдың басындағы сауат ашу мектептерінің қысқа курсына бағытталып дайындалған. Ол Мағжанның көзі тірісінде Мәскеуде үлкен таралыммен 4 рет басылып шыққан екен. Алайда кейін оның екеуі ғана табылды. Сондықтан зерттеушілер мен оқырманның түсінігіне ыңғайлау мақсатында Мәскеуде 1926 жылы төте жазумен және 1929 жылы латын әліпбиімен жарық көрген кітаптары біріктірілді», - дейді Б. Қанарбаева. Ғалымның айтуынша, Мағжанның «Сауатты бол» кітабы қазіргі таңда да өз маңызын жойған жоқ. Өйткені оның латын әліпбиін үйретудегі әдісі өте қызғылықты. Оның ерекшелігі - адам санасына ықпалдылығы. Онда бірінші - дыбыс, екінші әріпке мән берілген. Бұл да қазіргі тіл мамандарының назарын аударатын мәселе деп білген жөн. Сондай-ақ латын басылымындағы «Қарындас» деп аталатын өлеңі, бұған дейінгі өлеңдер жинағының ешбірінен кездеспеді. Сондықтан да оны ақынның жаңадан табылған өлеңдерінің қатарына қосқан жөн.