ДДҰ - Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы - Всемирная организация здравоохранения ХВҚ - Халықаралық валюта қоры - Международный Валютный Фонд ШЫҰ - Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы - Шанхайская организация сотрудничества ОКПО - общий классификатор предприятий и организаций = КҰЖЖ – кәсіпорындар және ұйымдардың жалпы жіктеушісі ООН -Организация Объединенных Наций - БҰҰ - Біріккен Ұлттар Ұйымы ЕҚЫҰ - Еуропадағы Қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымы - Организация по безопасности и сотрудничеству в Европе ИИН - индивидуальный идентификационный номер = ЖСН – жеке сәйкестендіру нөмірі
Теледидар бүкіл әлемнің бүкіл адамзаттың күнделікті өмірінің бір бөлігіне айналды. Кішкентай балақайлардан еңкейген қартқа дейін теледидардан көз алмай қажетін тауып, тамашалайды. Теледидардың шығу тарихы, Televisorium латын тілінен аударғанда алыстан көруші дегенді білдіреді. Теледидар пайда болғанша қаншама физиктер, ғалымдар еңбектеніп ізденді. 1884ж неміс өнертапқышы Пауль Нипков спираль тектес ойлап тапты. Ол теледидардың механикалық бір түрі десе де болады. Ойлап тапқан соң арада 14 жыл өткенде катодты сәулелі түтікшені шығарды. Түтікше лампалы теледидардың пайда болуына септігін тигізді. Оны ойлап тапқан Джонатан Ценнек пен Фердинанд Браун болатын. Электронды сәулелі түтікшені жасаушылардың бірі ресейлік профессор Борис Розинг 1907ж өнертабысы үшін патент алды.Нағыз электрондық теледидарды жасауды шәкірті В.Зворыкиннің үлесі тиді. 1917ж бері АҚШта білім алған ғалым 1923ж алғашқы киноскопты ойлап шығарды. 1933ж бейне сигналды қосты. Теледидардың шығуына АҚШ пен Шотландия үлесі зор. 1925ж Шотландық инженер Джон Лоджи Байрд құрыдғысынан адам басын көрсетіп, зерттеді. 3 мерт қашықтықтан бейнені көру ол кезде сенсация болатын. Бейне көрінгенмен, анық емес еді. Қаңылтырды, картон дискісін, бос қорапты, фонарьды қолданған. 1927ж Э.Александерсон тікелей эфирден адамның темекі тартып тұрғанын көрсетті. АҚШ әлемге ең алғашқы рет теледидарлар шығара бастайды. Алғашқы телехабарлар АҚШта 1927ж, Ұлыбританияд 1928ж Германияда 1929ж пайда болды. КСРОда Б-2 маркалы теледидар 1932ж Ленинградта Коминтерн зауытында жасалды. көлемі 3*4см болды. Тұрақты хабарларды 1939ж беіле бастады. 1954ж алғашқы түрлі түсті теледидарлар пайда болды. Бағасы 1000 АҚШ доллары болатын. Қазыргімен есептегенде шамамен 8000 сомасы. Істеп тұру үшін тұрақты жылына 1000 доллар ақша қажет болды. 1962ж америкалық спутниктік телеарнасы алғаш рет тікелей эфирден таратты. Пульт 1975ж ойлап табылса, плазмалық теледидар 1977ж пайда болды
ХВҚ - Халықаралық валюта қоры - Международный Валютный Фонд
ШЫҰ - Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы - Шанхайская организация сотрудничества
ОКПО - общий классификатор предприятий и организаций = КҰЖЖ – кәсіпорындар және ұйымдардың жалпы жіктеушісі
ООН -Организация Объединенных Наций - БҰҰ - Біріккен Ұлттар Ұйымы
ЕҚЫҰ - Еуропадағы Қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымы - Организация по безопасности и сотрудничеству в Европе
ИИН - индивидуальный идентификационный номер = ЖСН – жеке сәйкестендіру нөмірі