2-тапсырма. Етістіктің есімше, көсемше түрлерін, тұйық етістікті қолданып, оқылым мәтініндегі кейіпкерлер мен табиғат құбылыстары туралы сөйлем құраңдар.
оқылым мәтін:
Болды ма, болмады ма, әйтеуір, кім білсін, бір кемпір өмір сүріпті. Үйінің көлемі елеуіштің, ал бөлмесінің көлемі джидда бұтағының аумағындай болыпты.
Бірде кемпір кешкі асын ішіп отырғанда, кенет алай-дүлей дауыл көтеріліп, арқасына құмырсқалардың жорғалап кіре бастағанын көріпті Ол төсек салып жатып қалды. Көзін жұмғанша, біреу есік қағады. Кемпір есікті ашса, торғай келіп тұр екен. Ол:
Әже! Түн соншалық ызғарлы, жел соғып тұр. Ал мен қайда түнеп
шығарымды білмей тұрмын. Үйіңе түнеп шығайын! Таңертең күн көтерілісімен ұшып кетемін! – депті.
Кемпір торғайды аяп кетеді.
Өте жақсы, - депті кемпір, - джидда бұтағына қонақта да,
ұйықтай бер.
Кемпір торғайды жайғастырып, өзі де жатып қалады. Бірақ көзі енді іліне берген кезде, тағы да біреу есік қағады. Ол есікті ашқанда, есекті көреді.
Түн суытып кетті, - депті есек, - жел соғып тұр, ұйықтайтын
жерім жоқ. Бір жолға осында түнеп шығуға рұқсат ет! Ал таңертең кетемін.
Кемпір есекті аяп кетеді де:
Өте жақсы, бір бұрышқа жайғас, - депті.
Осылай тағы тауық, қарға, ит түнеп шығуға келеді.
Кемпір таңертең ерте тұрып, қонақтарын аттандырмақ болады. Оған торғай:
Мен жұмыртқалайын деп жатырмын. Қалай кетемін? – деп жауап қатыпты.
Мен сені қалаған жағыңа тасимын, мені несіне кетіресің, -
депті есек.
Тауық болса:
Мен сен үшін жұмыртқалап жатырмын. Қалай кетпектін? –
депті.
Ал қарға өзінің қарқылдағанын міндет қылып:
Мен сенің құрметіңе қарқылдап, адамдарды ұйқысынан
оятамын. Мен несіне кетемін? – деп жауап беріпті.
Ең соңында кемпір итке келеді.
Мен сен үшін үремін, - дейді ит сонда, - ұрыларды қабамын. Қалайша мен кетемін?
Бәрін қалдырған кемпір:
Жарайды, сен де қала бер, - депті.
Сөйтіп бәрі де қалып, оның шаруасына көмектесіпті
